کودای، زولتان (۱۸۸۲ـ۱۹۶۷)

زولْتان کودای Zoltan Kodaly
زادروز	1882م
درگذشت	1967م
ملیت	مجارستانی
تحصیلات و محل تحصیل	دانشگاه بوداپست
شغل و تخصص اصلی	آهنگ‌ساز
سبک	کلاسیک
آثار	کانتات پسالموس هونگاریکوس (مزمور مجار) (1923)
گروه مقاله	موسیقی
جوایز و افتخارات	مدال طلای انجمن فیلارمونیک سلطنتی (1967)، دکترای افتخاری موسیقی دانشگاه آکسفورد (1960)

کودای، زولتان (۱۸۸۲ـ۱۹۶۷م)(Kodaly, Zoltan)

کودای زولتان

زولتان کودای

آهنگ‌ساز و متخصص تعلیم و تربیت مجار. با همکاری بلا بارتوک به ضبط و ترانه نویسی موسیقی محلی مجار پرداخت، و گام‌ها و ریتم‌های آن را در قالب سبک ملی‌گرایانۀ ظریفی تجسم بخشید. ازجمله آثار اوست: کانتات پسالموس هونگاریکوس (مزمور مجار) (۱۹۲۳م)، یک اپرا کمیک به نام هاری یانوش (۱۹۲۵ـ۱۹۲۷م)، و رقص‌ها و واریاسیون‌های ارکستری. «روش کودای»، آموزش موسیقی در مدارس، کاربرد گسترده‌ای دارد. کودای در کودکی تعلیم ویولن می‌گرفت، در گروه کُر یک کلیسای جامع آواز می‌خواند، و سعی داشت بدون داشتن یک آموزش نظام‌مند آهنگ‌سازی کند. در سال ۱۹۰۰م، پس از زندگی در شهرستان‌های کوچک، وارد دانشگاه بوداپست شد تا علوم بخواند، اما در کنسرواتوار نیز ثبت نام کرد. به مطالعه و بررسی ترانۀ محلی مجار پرداخت و در ۱۹۰۶م پایان‌نامۀ دانشگاهی خود را در این باره نوشت؛ همان سال شامگاه تابستانی او نخستین‌بار در بوداپست اجرا شد .از ۱۹۰۷ تا ۱۹۱۴م با همکاری بارتوک به گردآوری ترانه‌های محلی مشغول بود. در مقام استاد به استخدام کنسرواتوار درآمد و در ۱۹۱۹م معاون مدیر شد. از آغاز جشنواره‌های انجمن بین‌المللی موسیقی معاصر در ۱۹۲۳م آثار او در این جشنواره‌ها به‌اجرا درآمدند. در ۱۹۲۴م بئاتریس هَریسون زیباترین کار مجلسی او، سونات برای تک‌نوازی ویولن‌سل، را بارها در لندن اجرا کرد و نخستین اجراهای سوییت هاری یانوش در ۱۹۲۷م و رقص‌های ماروسِک در ۱۹۳۰م موفقیت‌های بیشتری در صحنۀ بین‌المللی به‌همراه آوردند. اثر محبوب پسالموس هونگاریکوس از ۱۹۲۷م در لندن و نیویورک به‌اجرا درآمد؛ هنری وود نیز در کنسرت‌هایی در ۱۹۳۰ و ۱۹۳۱م در لندن شامگاه تابستانی و رقص‌هایی از گالانتا را وارد برنامه کرد. واریاسیون‌هایی برمبنای یک ترانۀ محلی مجار :‌ طاووس در ۱۹۳۹م برای ارکستر کنسرت ‌خِبوو و کنسرتو برای ارکستردر ۱۹۴۱م برای ارکستر سمفونی شیکاگو ساخته شد. آخرین اثر او برای ارکستر سمفونی در دو «به‌یاد آرتورو توسکانینی» بود، که نخستین‌بار در ۱۹۶۱م در شهر لوسِرن سوئیس به رهبری فِرنتس فریچای به‌اجرا درآمد. در ۱۹۴۵م، کودای رئیس شورای هنرهای مجاری شد، و در ۱۹۶۷م مدال طلای انجمن فیلارمونیک سلطنتی را دریافت کرد. در ۱۹۶۰م از دانشگاه آکسفورد دکترای افتخاری موسیقی گرفت.

 

---