چهره آزاد، رقیه (تهران ۱۲۸۶ـ۱۳۷۳ش)
| رقیه چهره‌آزاد | |
|---|---|
| زادروز |
تهران ۱۲۸۶ش |
| درگذشت | ۱۳۷۳ش |
| ملیت | ایرانی |
| شغل و تخصص اصلی | بازیگر |
| آثار | بازی در فیلم‌های: پریچهر (۱۳۳۰ش)، طلای سفید (۱۳۴۱ش)، رگبار (۱۳۵۱ش)، هزاردستان (۱۳۵۸ـ۱۳۶۷ش)، سوته‌دلان (۱۳۵۶ش) و مادر (۱۳۶۸ش) |
| گروه مقاله | سینما |
| خویشاوندان سرشناس | افسانه چهره‌آزاد (نوه) |
| جوایز و افتخارات | سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن از هشتمین جشنواره فیلم فجر برای فیلم مادر (۱۳۶۸ش) |
رقیه چهره‌آزاد (تهران 1282- همان‌جا 1373ش)
(نام اصلی: رقیه فخرالملوک توکلی) بازیگر ایرانی سینما، تلویزیون و تئاتر. فعاليت خود را در تئاتر با نمايش «تأثير زن در جامعه» و اولين كار سينمايی‌اش را با فيلم «طوفان زندگی» آغاز كرد. او از سال 1354ش به بعد نیز در سریال‌هایی چون مرد اول، تخت ابونصر، هزاردستان، بهشت کوچک، این خانه دور است و آرایشگاه زیبا حضور داشته است. چهره‌آزاد با تأسيس جامعه‌ی باربد در سال 1305ش به همكاری با اسماعیل مهرتاش، حالتی، دريابيگی، بهشتی، قنبری، ژاله علو و شهلا رياحی پرداخت. با تأسيس تئاتر نكيسا در سال 1309ش همكاری خود را با محمود ظهيرالدينی، خيرخواه، گرمسيری، بهرامی، اتحاديه، مريم نوری، مهين دفتری و صبری ادامه داد و در تئاترهایی چون عدالت، خان تاتار، اپرت لیلی و مجنون (از محمدجواد تربتی)، عشاق و بقیه‌ی غریبه‌ها، خانه‌ی برناردا آلبا (اثر فدریکو گارسیا لورکا)، دشمن مردم (اثر هنریک ایبسن)، سلطان مار (بهرام بیضایی)، روسری قرمز، قائم‌مقام، و فرفره‌ها بازی کرد. او همچنین در سال ۱۳۴۴ش در نخستین نمایش پهلوان اکبر می‌میرد در تالار بیست‌وپنج شهریور نقش مادر را بازی کرده است.
چهره‌آزاد ديپلم افتخار انجمن دوستداران تئاتر را به مناسبت روز جهانی تئاتر در سال 1341ش دريافت كرد و سيمرغ بلورين و ديپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اصلی زنِ هشتمين جشنواره‌ی فيلم فجر (1368ش - برای فيلم مادر) را نيز از آن خود ساخت. او بیستمین بازیگر برگزیده‌ی زن تاریخ سینمای ایران (مشترکاً با صدیقه سامی‌نژاد و یاسمین آرامی) از دید منتقدان کتاب سال فیلم 1379ش بوده و در جشنواره‌ی سینمایی میلاد کوثر (1376ش) نیز به پاس حضورش در فیلم مادر مورد تقدیر قرار گرفته است.
افسانه چهره‌آزاد (بازیگر) نوۀ اوست.
گزیده‌ی آثار سینمایی: طوفان زندگی (علی دریابیگی- ۱۳۲۷ش)؛ دستکش سفید (پرویز خطیبی- ۱۳۳۰ش)؛ فرشته‌ی وحشی (مهدی رئیس‌فیروز- ۱۳۳۸ش)؛ کی به کیه؟ (رضا کریمی- ۱۳۳۹ش)؛ دختر همسایه (پرویز خطیبی- ۱۳۴۰ش)؛ آهنگ دهکده (مجید محسنی- ۱۳۴۰ش)؛ طلای سفید (جمشید شیبانی- ۱۳۴۱ش)؛ مسافری از بهشت (نصرت‌الله وحدت- ۱۳۴۲ش)؛ عروس فرنگی (نصرت‌الله وحدت- ۱۳۴3ش)؛ مرخصی اجباری (رضا کریمی- ۱۳۴۴ش)؛ آقای هالو (داریوش مهرجویی- ۱۳۴۹ش)؛ رگبار (بهرام بیضایی- ۱۳۵۱ش)؛ سوته‌دلان (علی حاتمی- ۱۳۵۶ش)؛ زنده‌باد… (خسرو سینایی- ۱۳۵۸ش)؛ مادر (علی حاتمی- ۱۳۶۸ش)؛ عروس (بهروز افخمی- ۱۳۶۹ش)؛ دلشدگان (علی حاتمی- ۱۳۷۰ش)؛ الو! الو! من جوجوام! (مرضیه برومند- ۱۳۷۲ش)؛ زمین آسمانی (محمدعلی نجفی- ۱۳۷۳ش).
برخی از مجموعه‌های تلویزیونی: تخت ابوالنصر (مرتضی علوی- 1354ش)؛ مرد اول (پرویز کاردان- 1355ش)؛ هزاردستان (علی حاتمی- 1366ش)؛ آرایشگاه زیبا (مرضیه برومند- 1369ش)؛ مزد ترس (حمید تمجیدی- 1371ش)؛ خانواده حمزه‌علی خان (محمدباقر خسروی- 1372ش).