آسیای مرکزی: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (Added English title to display title and first line) |
Mohammadi1 (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
(۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
آسیای مرکزی | |||
آسیای مرکزی (Central Asia) | |||
[[File:10132900.jpg|thumb|آسیای مرکزی]] | [[File:10132900.jpg|thumb|آسیای مرکزی]] | ||
(یا: آسیای میانه) سرزمینی بزرگ در غرب مرکزی قارۀ آسیا به مساحت تقریباً ۱۶,۲۰۰,۰۰۰ کیلومتر مربع، متشکل از کشورهای | (یا: آسیای میانه) سرزمینی بزرگ در غرب مرکزی [[آسیا، قاره|قارۀ آسیا]] به مساحت تقریباً ۱۶,۲۰۰,۰۰۰ کیلومتر مربع، متشکل از کشورهای [[ازبکستان]]، [[تاجیکستان]]، [[ترکمنستان]]، [[قزاقستان]]، و [[قرقیزستان]]. صحراهای قراقوم و قزلقوم و رودهای [[سیحون]] و [[جیحون]] را در خود جا داده است. دریاچههای [[آرال، دریای|آرال]]، [[بالخاش، دریاچه|بالخاش]]، و [[ایسیک کول، دریاچه|ایسیککول]] و کوهها و مناطق کوهستانی نظیر کوه [[بلخان]] و فلات [[پامیر]] و مناطق معروفی همچون [[سغد]]، [[فرغانه، استان|فرغانه]]، و [[خوارزم]] و دشت قپچاق نیز در این سرزمین واقع شدهاند. آسیای میانه از شمال به [[سیبری]]، از جنوب به [[افغانستان]] و [[ایران]]، از شرق به [[چین]] و [[مغولستان]] و سیبری از غرب به [[خزر، دریای|دریای خزر]] و رودخانۀ [[اورال، رود|اورال]] محدود است. به گواه کشفیات تشیک تاش و چیم کنت و باباتاق، دَهها هزار سال پیش محل سکونت انسان [[نیاندرتال|نئاندرتال]] و یکی از مراکز تمدن و فرهنگ [[پارینه سنگی|پارینهسنگی]] بوده است. بخش بزرگی از این سرزمین در روزگار کهن در اختیار اقوام آریایی، نظیر [[سکاها]] قرار داشت، اما در قرون بعد از میلاد، دستههای بزرگی از اقوام ترک و ترکزبان در آن سرزمین مستقر شدند و بهتدریج ساختار جمعیت بومی آن را تغییر دادند. جریان ورود ترکان و ترکزبانان، نظیر [[غز|غزها]]، [[قپچاق|قپچاق]]<nowiki/>ها، و [[مغول|مغول]]<nowiki/>ها تا قرون متأخر ادامه داشت و بخش اعظم این سرزمین را به سرزمین ترکان تبدیل کرد. آسیای مرکزی از قرن ۷ق/۱۳م تا قرون ۹ـ۱۰ق/۱۵ـ۱۶ جزئی از قلمرو دولتهای مغولی و تیموری بود. اما پس از انقراض این دولتها، از قرن ۱۰ تا ۱۳ق/۱۶ تا ۱۹، در حوزۀ خانات [[بخارا]] و [[خیوه]] و [[خوقند]] قرار گرفت. این خانات به ترتیب در قرن ۱۹ به دولت روسیۀ تزاری پیوستند و سرزمین آنان به ترکستان روس و یا ترکستان غربی موسوم گردید، اما پس از انقلاب اکتبر ۱۹۱۷م به آسیای میانه تغییر نام داد. در دوران روسیه تزاری و شوروی، گروههای بزرگی از [[روس|روس]]<nowiki/>ها و [[اوکراینی|اوکراینی]]<nowiki/>ها و آلمانیتباران به آسیای مرکزی منتقل شدند که تعداد آنها امروزه به چند میلیون نفر میرسد. | ||
[[Category:تاریخ جهان]] [[Category:تمدن ها و حکومت های آسیای مرکزی]] [[Category:جغرافیای آسیا]] [[Category:جغرافیای انسانی سایر کشورهای آسیایی]] | ----[[Category:تاریخ جهان]] [[Category:تمدن ها و حکومت های آسیای مرکزی]] [[Category:جغرافیای آسیا]] [[Category:جغرافیای انسانی سایر کشورهای آسیایی]] |