آشنایی زدایی: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
Mohammadi1 (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
<p dir="RTL" style="text-align: justify;">آشناییزدایی | <p dir="RTL" style="text-align: justify;">آشناییزدایی (Defamiliarization)</p> <p dir="RTL" style="text-align: justify;"> </p> <p dir="RTL" style="text-align: justify;">(یا: بیگانهگردانی یا بیگانهسازی) نوعی شگرد هنری. به این معنی که هنرمند در اثر خود به گونهای نامعمول به پدیدهها بنگرد، آنها را غیر از آنچه که متعارف است توصیف کند و در نتیجه پدیدهها را از حوزهی آگاهی روزمره خارج نماید. با استفاده از این شگرد مدت زمان درک خواننده طولانیتر شده و ادراک او از تصویر یا معنا به تعویق میافتد. برای مثال در شعر زیر از [[بیدل_دهلوی،_عبدالقادر_(عظیم_آباد_۱۰۵۴ـ_دهلی_۱۱۳۳ق)|بیدل دهلوی]] واژگان ساده و آشنایی چون گرم، نوید، سروش، شکست، رنگ، دوش، شمع، عبرت، انجمن، بالیدن و جوش در ساختاری پیچیده و دشوار بیان شدهاند و خواننده را وامیدارد تا دوباره و چندباره به واژهها بنگرد و برای دریافت معنی شعر، معنای هر واژه و رابطهی آنها را با یکدیگر به دست آورد:</p> <p dir="RTL" style="text-align: justify;">گرم نوید کیست سروش شکست رنگ؟/ کز خویش رفتهایم به دوش شکست رنگ// مانند دود شمع، در این عبرت انجمن/ بالیدهایم، لیک ز جوش شکست رنگ</p> <p dir="RTL" style="text-align: justify;">یکی از سویههای مهم آشناییزدایی در شعر، غرابت زبانی اثر و نامتعارف بودن روش بیان است. آشناییزدایی در شعر به صورتهای گوناگونی شکل میگیرد که اهم آنها این سه مورد است: 1.آشناییزدایی در حوزهی قاموسی: کلمهای در جایی یا به شکلی به کار رود که خلاف انتظار خواننده یا شنونده باشد. 2.آشناییزدایی در نحو زبان: که ذهن خواننده به طور منطقی به سمتی کشیده میشود و سپس با اشارهای و نکتهای، ناگهان نظر خواننده را به مستثنایی جلب میکند که معنی قبلی را از اساس دگرگون سازد. 3.آشناییزدایی در ترکیبسازی: این ترکیبات همیشه کلمات تشکیلدهندهی خود را از حالت عادی خارج میکنند. مثل ترکیب "کبوتران سلام" یا "دوزخآشام" در شعر [[مولوی، جلال الدین محمد (بلخ ۶۰۴ـ قونیه ۶۷۲ق)|مولوی]]. آشناییزدایی در شعر، از طریق هنجارگریزی صورت میگیرد.</p> <p dir="RTL" style="text-align: justify;">این اصطلاح برای اولینبار توسط ویکتور شکلوفسکی<ref>Viktor Borisovich Shklovsky</ref> (منتقد و از اولین [[فرمالیسم_روسی|فرمالیستهای روس]]) به کار رفته است. این شگرد در شعر کلاسیک فارسی جز در میان شاعران سبک هندی، در شعر [[خاقانی_شروانی|خاقانی_شروانی]] و خاصه [[جلال_الدین_محمد_مولوی|مولوی]] زیاد به کار رفته و از شاعران معاصر [[سهراب_سپهری|سهراب_سپهری]] بهوفور از بیگانهگردانی بهره گرفته است.</p> <p dir="RTL" style="text-align: justify;"></p> <p dir="RTL" style="text-align: justify;">منابع:</p> | ||
*[http://www.naasar.ir/defamiliarization/ http://www.naasar.ir/defamiliarization/] | *[http://www.naasar.ir/defamiliarization/ http://www.naasar.ir/defamiliarization/] | ||
<p style="text-align: justify;"> | <p style="text-align: justify;"></p> | ||
---- | ---- | ||
[[Category:ادبیات عمومی]] [[Category:اصطلاحات، مفاهیم، تاریخ عمومی]] | [[Category:ادبیات عمومی]] [[Category:اصطلاحات، مفاهیم، تاریخ عمومی]] |