صبا، ابوالحسن (تهران ۱۲۸۲ـ۱۳۳۶ش)
ابوالحسن صبا (تهران ۱۲۸۲ـ تهران ۱۳۳۶ش)
| ابوالحسن صبا | |
|---|---|
| زادروز |
تهران 1282ش |
| درگذشت | تهران 1336ش |
| ملیت | ایرانی |
| شغل و تخصص اصلی | آهنگساز و نوازنده و مدرس موسیقی |
| سبک | سنتی |
| آثار | سه دوره کتاب ویولن؛ چهاردوره کتاب سنتور؛ دستور مقدماتی تار و سه‌تار |
| گروه مقاله | موسیقی |
نوازندۀ ویولن، و سنتور، و سه‌تار، ردیف‌دان، مدرس و نواساز ایرانی. یکی از معدود اشخاص مهم موسیقی اصیل ایرانی در صدسال اخیر که نقش مهمی در تربیت موسیقی‌دانان نسل‌های بعد، رونق موسیقی ایرانی با متدهای علمی و روز، رواج استفاده از سازهای ایرانی و در نهایت انتقال میراث گرانسنگ بزرگان نسل‌های پیش از خود به آیندگان داشت. وی در نواختن اغلب سازهایی که در زمانش در موسیقی سنتی به کار می‌رفتند، از جمله سنتور، تار، سه‌تار، تنبک، نی، کمانچه، ویولن و نیز پیانو مهارت کامل داشت، ولی ویولن و سه‌تار را به عنوان سازهای تخصصی خود برگزید.
نزد پدرش، کمال‌السلطنه، مقدمات موسیقی را با نواختن سه‌تار آغاز کرد. بعدها تحت تعلیم میرزا عبدالله قرار گرفت و هم‌زمان نواختن سنتور و کمانچه را نیز در محضر علی‌اکبر شاهی و حسین اسماعیل‌زاده فراگرفت. ویولن را نیز در آغاز به سبک کمانچه می‌نواخت ولی برای آموختن شیوۀ درست نواختن آن به کلاس حسین هنگ‌آفرین رفت. از ۱۳۰۲ش به تحصیل در مدرسۀ موسیقی وزیری پرداخت و تحت تأثیر وزیری، تغییرات نظرگیری در شیوۀ نوازندگی او پدید آمد. در ۱۳۰۵ش وزیری به او مأموریت داد که شعبه‌ای از مدرسۀ موسیقی را در رشت تأسیس کند. او در این دوره به گردآوری آهنگ‌های محلی منطقه پرداخت و شماری از آن‌ها را جانمایۀ برخی از آثار خود کرد.
صبا علاوه بر سال‌ها تدریس و پرورش هنرمندانی چون علی تجویدی، فرامرز پایور، مهدی خالدی و همایون خرم، حاصل تجربیات خود را به‌صورت روش‌هایی ارزشمند به یادگار نهاد. او در رادیو تهران نیز تک‌نواز ویولن بود و شیوۀ تازه‌ای را برای نواختن این ساز در موسیقی ایرانی پدید آورد.
رواج نواختن ویولن و سنتور در سال‌های اخیر، مدیون کوشش‌های ابوالحسن صباست.
از آثار اوست: زرد ملیجه، شوشتری، در قفس، به یاد گذشته؛ همگی برای ویولن، سه دوره کتاب ویولن، چهاردوره کتاب سنتور، و دستور مقدماتی تار و سه‌تار.