اپ آرت

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

اُپ آرْت (op art)

اُپ آرْت

(نیز مشهور به هنر دیدمانی[۱]؛ هنر شَبَکی[۲]؛ انتزاع‌ ادراکی[۳]) نوعی هنر انتزاعی[۴]، به‌ویژه در نقاشی. در آن به‌کمک طرح‌هایی خاص، تصور ارتعاش یا نوسان ایجاد می‌شود. این سبک عموماً از رنگ‌های درخشان و انتزاعات هندسیِ درهم‌فشرده استفاده می‌کرد و بر مُد، طرح‌های تبلیغاتی، و دیگر جنبه‌های فرهنگ همگانی دورۀ خود تأثیر بسیاری داشت. اُپ آرت در ۱۹۶۰ شکل گرفت، ولی در نظریه‌ها و آزمایش‌های یوزف آلبرس[۵] آلمانی در دهۀ ۱۹۲۰ ریشه دارد. نخستین‌بار در ۱۹۶۴ با این نام خوانده شد؛ اُپ آرت در جِناس با پاپ آرت[۶]، شیوۀ رایج در آن زمان، ساخته شد. اولین نمایشگاه بین‌المللی عمدۀ اُپ آرت در ۱۹۶۵ با نام «چشم حساس[۷]» در موزۀ هنر مدرن نیویورک[۸] برگزار گردید. مردم از آن استقبال کردند، اگرچه منتقدان کمتر بدان پرداختند، و اُپ آرت نمودی از حال‌وهوای دهۀ پرتب‌و‌تاب ۶۰ به‌شمار آمد. اُپ آرت را که عمدتاً بر ریاضیات و نظریه‌های رنگی برای خلق جلوه‌های خیره‌کننده مبتنی است، در عین ‌حال می‌توان واکنشی دربرابر عاطفه‌برانگیزیِ ذهنیِ اکسپرسیونیسم انتزاعی[۹] دانست که بر هنر امریکای دهۀ ۱۹۵۰ سایه افکنده بود. با این حال اُپ آرت به امریکا منحصر نشد، و بریجت رایلی[۱۰]، نقاش انگلیسی، و ویکتور وازارلی[۱۱]، هنرمند فرانسویِ زادۀ مجارستان، دو نمایندۀ برجستۀ آن بودند. اُپ آرت در پایان دهۀ ۱۹۶۰ اوج اقبالش را پشت سر گذاشت، لیکن رایلی و وازارلی و دیگران تا سال‌ها بعد، خلق آثاری در این شیوه را پی گرفتند.


  1. optical art
  2. retinal art
  3. perceptual abstraction
  4. abstract
  5. Joseph Albers
  6. pop art
  7. The Responsive Eye
  8. Museum of Modern Art, NewYork
  9. abstract expressionism
  10. Bridget Riley
  11. Victor Vasarely