باشلار، گاستون (۱۸۸۴ـ۱۹۶۲)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
نسخهٔ تاریخ ‏۲۴ ژوئیهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۰۵:۲۳ توسط Shahraabi (بحث | مشارکت‌ها)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)

باشلار، گاستون (۱۸۸۴ـ۱۹۶۲)(Bachelard, Gastone)

فیلسوف، دانشمند و نظریه‌پرداز ادبی فرانسوی. ابتدا در رشته‌های ریاضیات و فیزیک تحصیل کرد و از نظریۀ نسبیت اینشتین[۱] و اصل عدم قطعیت هایزنبرگ[۲] تأثیر پذیرفت. پس از آن به مطالعۀ فلسفه روآورد. از ۱۹۳۰ تا ۱۹۴۰ در دانشگاه دیژون فرانسه درس گفتارهایی دربارۀ ریاضیات و فیزیک ارائه کرد. از ۱۹۴۰ تا ۱۹۵۴ در دانشگاه سوربن تاریخ و فلسفۀ علم تدریس کرد. باشلار به نوعی تفکّر چندگویشی نظر داشت. مسلّمات محدود را به پرسش می‌گرفت و جویای عقلانیتی بود که خود آن را عقلانیت کارا می‌نامید. در حوزۀ نظریۀ ادبی اهتمام او عمدتاً صرف بسط و تدقیق مسئلۀ تخیّل شده است. او بر آن بود که عناصری معدود به تخیّل آدمی جهت می‌دهد. از او حدود ۷۰ جستار، دوازده کتاب درباره علم، دو کتاب دربارۀ زمان و آگاهی و نُه کتاب دربارۀ شعور شاعرانه به‌جا مانده است. از آثارش:تحقیق در شناخت نزدیک[۳] (۱۹۲۹)؛ ارزش استقرایی نسبیت[۴] (۱۹۲۹)؛ روح علمی نوین[۵] (۱۹۳۴)؛ روان‌کاوی آتش[۶] (۱۹۳۸)؛آب و رؤیاها[۷] (۱۹۴۲)؛ هوا و رؤیاها[۸] (۱۹۴۳)؛ زمین و خیال‌پردازی‌های اراده[۹] (۱۹۴۶)؛فلسفۀ نه[۱۰] (۱۹۴۹)؛ مادّه‌گرایی عقلی[۱۱] (۱۹۵۳)؛ بوطیقای فضا[۱۲] (۱۹۵۶)؛ بوطیقای خیال‌پردازی[۱۳] (۱۹۶۰)؛ شعلۀ شمع (۱۹۶۱).

 


  1. Einstein
  2. Heisenberg
  3. L’Essai sur la Connaissance
  4. La Valeur inductive de la relativite
  5. Le Nouvel Esprit Scientifique
  6. La Paychanlyes du ropas
  7. L’Eau et les Reves
  8. L’ Air et les songes
  9. La Terre et les Reveries de la ropas
  10. La Philosophie du non
  11. Materalisme rationnel
  12. La Poetique de l'Espace
  13. La Poetique de reverie