جرقویه ای

از گویش‌های مرکزی ایران که مردم دهستان جرقویه (سُفلی و علیا)، در جنوب شرقی استان اصفهان، به آن سخن می‌گویند. فرق مختصری بین گویش سفلی و علیا وجود دارد. این گویش با کوه‌پایه‌ای، وزنه‌ای و زفره‌ای نزدیکی دارد.

در جرقویه‌ای هم‌خوان‌ها همانند هم‌خوان‌های فارسی هستند. اغلب به جای /b/ در کوه‌پایه‌ای /v/ به کار می‌رود: vare «بره»، varf «برف»؛ صامت /h/ جای خود را به مصوت کشیده می‌دهد. در جرقویه‌ای مثل گویش‌های ایرانی غربی /z/ به جای /d/ انتخاب شده است. همچنین /r/ در «روباه» به /l/ تغییر کرده است: luba؛ در جرقویه جنس دستوری وجود ندارد. در این گویش تکیه بیشتر روی هجای اول است. در مورد ماضی ساده نیز تکیه روی هجای اول اما در ماضی نقلی روی هجای دوم است. پیشوند نمود تام (ماضی)، be- است. برخی از واژگان جرقویه‌یی: ewr «اَبر»، puwa «پدر» و kelak «اجاق».