خوشاب، شهرستان: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۲: | خط ۲: | ||
واقع در نواحی شمال غربی استان [[خراسان رضوی، استان|خراسان رضوی]]، به مرکزیت شهر [[سلطان آباد|سلطانآباد]]. در نیمۀ دوم سال 1389ش با انتزاع بخش خوشاب [[سبزوار، شهرستان|شهرستان سبزوار]] و الحاق روستاهایی از شهرستان دشت جلگه (شهرستان فیروزه کنونی) به آن، براساس مصوبۀ دولت در جلسۀ 28 اردیبهشت 1389ش، ایجاد شده است. این منطقه، در گذشته بخشی از ناحیۀ تاریخی [[بیهق، ناحیه قدیم|بیهق]] بوده است. در تاریخ معاصر و در تقسیمات جدید کشوریِ دورۀ [[رضاشاه پهلوی (آلاشت ۱۲۵۷ـ ژوهانسبورگ ۱۳۲۳ش)|رضاشاه]] در زمرۀ دهستانهای شهرستان سبزوار درآمد. پس از آن تا سال 1368ش از دهستانهای بخش مرکزی سبزوار بود. در این سال خوشاب به بخش ارتقاء یافت و نهایتاً چنانکه در ابتدا ذکر شد، در نیمۀ دوم سال 1389ش با الحاق روستاهایی از شهرستان دشت جلگه، به شهرستان ارتقاء یافت. شهرستان خوشاب در حال حاضر متشکل است از 3 بخش، 6 دهستان (با حدود 70 روستا) و 3 شهر: بخش مرکزی (مشتمل بر دهستانهای رباط جز<ref>Robat-e Jaz</ref> و سلطانآباد، به مرکزیت شهر سلطانآباد)، بخش مشکان<ref>Meshkan</ref> (مشتمل بر دهستانهای مشکان و یام، به مرکزیت شهر مشکان) و بخش نوده انقلاب<ref>Now Deh-e Anqolab</ref> (مشتمل بر دهستانهای نوده انقلاب و طبس، به مرکزیت شهر نوده انقلاب). روستاهای مشکان و نوده انقلاب به ترتیب در سالهای 1397 و 1399ش به شهر تبدیل شدهاند. براساس سرشماری سراسری سال 1395ش جمعیت شهرستان خوشاب 37,181نفر است؛ طبق اطلاعات مرکز آمار ایران و براساس سرشماری سال 1395ش، حدود 16درصد این مقدار شهرنشین و حدود 84درصد روستانشینند. شهرستان خوشاب در جنوب با [[سبزوار، شهرستان|شهرستان سبزوار]]، در غرب با [[جوین، شهرستان|شهرستان جوین]]، در شمال با [[خراسان شمالی، استان|استان خراسان شمالی]] (شهرستانهای [[اسفراین، شهرستان|اسفراین]] و فاروج)، و در شرق با شهرستانهای فیروزه و [[نیشابور، شهرستان|نیشابور]] محدود شده است. | واقع در نواحی شمال غربی استان [[خراسان رضوی، استان|خراسان رضوی]]، به مرکزیت شهر [[سلطان آباد|سلطانآباد]]. در نیمۀ دوم سال 1389ش با انتزاع بخش خوشاب [[سبزوار، شهرستان|شهرستان سبزوار]] و الحاق روستاهایی از شهرستان دشت جلگه (شهرستان فیروزه کنونی) به آن، براساس مصوبۀ دولت در جلسۀ 28 اردیبهشت 1389ش، ایجاد شده است. این منطقه، در گذشته بخشی از ناحیۀ تاریخی [[بیهق، ناحیه قدیم|بیهق]] بوده است. در تاریخ معاصر و در تقسیمات جدید کشوریِ دورۀ [[رضاشاه پهلوی (آلاشت ۱۲۵۷ـ ژوهانسبورگ ۱۳۲۳ش)|رضاشاه]] در زمرۀ دهستانهای شهرستان سبزوار درآمد. پس از آن تا سال 1368ش از دهستانهای بخش مرکزی سبزوار بود. در این سال خوشاب به بخش ارتقاء یافت و نهایتاً چنانکه در ابتدا ذکر شد، در نیمۀ دوم سال 1389ش با الحاق روستاهایی از شهرستان دشت جلگه، به شهرستان ارتقاء یافت. شهرستان خوشاب در حال حاضر متشکل است از 3 بخش، 6 دهستان (با حدود 70 روستا) و 3 شهر: بخش مرکزی (مشتمل بر دهستانهای رباط جز<ref>Robat-e Jaz</ref> و سلطانآباد، به مرکزیت شهر سلطانآباد)، بخش مشکان<ref>Meshkan</ref> (مشتمل بر دهستانهای مشکان و یام، به مرکزیت شهر مشکان) و بخش نوده انقلاب<ref>Now Deh-e Anqolab</ref> (مشتمل بر دهستانهای نوده انقلاب و طبس، به مرکزیت شهر نوده انقلاب). روستاهای مشکان و نوده انقلاب به ترتیب در سالهای 1397 و 1399ش به شهر تبدیل شدهاند. براساس سرشماری سراسری سال 1395ش جمعیت شهرستان خوشاب 37,181نفر است؛ طبق اطلاعات مرکز آمار ایران و براساس سرشماری سال 1395ش، حدود 16درصد این مقدار شهرنشین و حدود 84درصد روستانشینند. شهرستان خوشاب در جنوب با [[سبزوار، شهرستان|شهرستان سبزوار]]، در غرب با [[جوین، شهرستان|شهرستان جوین]]، در شمال با [[خراسان شمالی، استان|استان خراسان شمالی]] (شهرستانهای [[اسفراین، شهرستان|اسفراین]] و فاروج)، و در شرق با شهرستانهای فیروزه و [[نیشابور، شهرستان|نیشابور]] محدود شده است. | ||
شهرستان خوشاب با ارتفاع ۱,۲۰۵متر (در مرکز شهرستان) و حدود 1,886کیلومترمربع مساحت، در مناطق کوهستانی دارای آب و هوای معتدل و نیمهخشک و در دشتها گرم و خشک است. در جنوب شهرستان ارتفاعات طبس قرار دارد که شامل کوههای سلیمانیه، کوه سیاهآب، کوه سیاه، کوه سفید، کوه زول و کوه سوراخدار میشود. در جنوب شرقی شهرستان کوه گوین<ref>Gevin</ref> و ارتفاعات امامزاده حیدر و در شمال منطقه، کوه ینگ، ارتفاعات مشکان و مارکوه در دره یام قرار دارد. قلۀ قوچخوار با ۲,۰۸۴متر ارتفاع از سطح دریا مرتفعترین نقطه و ایستگاه راهآهن سبزوار در نزدیکی شهر سلطانآباد با ۱,۱۳۵متر ارتفاع از سطح دریا پستترین نقطۀ شهرستان است. راهآهن سراسری و جادۀ ترانزیتی آسیای میانه از مرکز شهرستان خوشاب میگذرد. اقتصاد شهرستان خوشاب بر پایۀ کشاورزی و دامداری و پس از آن صنایع چوب (مبلسازی)، غذایی، بستهبندی، ترکیبی و صنایع دستی خرد (چون بافت قالی، گلیم و جوراب) است. عمدهترین محصولات کشاورزی و باغی این شهرستان گندم، جو، چغندرقند، انگور، انار، زردآلو، پسته و سیب است. مردم منطقۀ بیهق از نخستین سدههای اسلامی پیرو مذهب شیعۀ دوازدهامامی بودهاند و اهالی شهرستان خوشاب هماکنون نیز بر این مذهبند. اکثریت مردم شهرستان به زبان ترکی خراسانی و پس از آن به زبان فارسی (گویش سبزواری) و کردی [[کرمانجی]] سخن میگویند؛ اقلیتی کمی هم از ساکنان شهر مشکان به زبان بلوچی تکلم میکنند. | |||
---- | ---- |