نمایش مبدأ برای شکسپیر، ویلیام (۱۵۶۴ـ ۱۶۱۶)

{{جعبه زندگینامه
|عنوان =ویلیام  شکسپیر
|نام =William Shakespeare
|نام دیگر=
|نام اصلی=
|نام مستعار=
|لقب=
|زادروز=استرتفورد ـ آپان ـ ایون ۱۵۶۴م
|تاریخ مرگ=۱۶۱۶م
|دوره زندگی=
|ملیت=انگلیسی
|محل زندگی=
|تحصیلات و محل تحصیل=مدرسۀ زبان
| شغل و تخصص اصلی =نمایش‌نامه‌نویس
|شغل و تخصص های دیگر=شاعر
|سبک =
|مکتب =
|سمت =از ۱۵۹۴ عضو مُهم گروه بازیگران لُرد چمبرلین
|جوایز و افتخارات =
|آثار =رومئو و ژولیت و رویای شب نیمۀ تابستان
اُتللو، شاه لیر، و مکبث
|خویشاوندان سرشناس =آن هتاوی (همسر)
|گروه مقاله =ادبیات غرب
|دوره =
|فعالیت های مهم =
|رشته =
|پست تخصصی =
|باشگاه =
}}
شکسپیر، ویلیام (۱۵۶۴ـ ۱۶۱۶)(Shakespeare, William)<br /> [[File:26106200-1.jpg|thumb|ویلیام  شکسپیر]][[File:26106200.jpg|thumb|ویلیام  شکسپیر]]
نمایش‌نامه‌نویس و شاعر انگلیسی. نمایش‌نامه‌های او را که به شعر آزاد<ref>blank verse </ref> و بخش‌هایی به نثر<ref>prose </ref> نوشته شده، کلاً به نمایش‌نامه‌های غنایی<ref>lyric plays</ref>، همچون ''رومئو و ژولیت''<ref>''Romeo and Juliet''</ref> و ''رویای شب نیمۀ تابستان''<ref>''A Midsummer Night’s Dream''</ref>؛ کمدی‌هایی، مانند ''کمدی اشتباهات''<ref>''The Comedy of Errors''</ref>، ''هر طور که بخواهید''<ref>''As You Like It''</ref>، ''هیاهوی بسیار برای هیچ''<ref>''Much Ado About Nothing''</ref>، و ''چشم در برابر چشم''<ref>''Measure For Measure''</ref>؛ نمایش‌نامه‌های تاریخی<ref>historical plays</ref>، نظیر ''هنری ششم''<ref>''Henry VI''</ref> (در سه بخش)، ''ریچارد سوم''<ref>''Richard III''</ref>، و ''هنری چهارم''<ref>''Henry IV''</ref> (در دو بخش)، که غالباً خرد سیاسی بدبینانه را نشان می‌دهند؛ و تراژدی‌هایی همچون ''هملت''<ref>''Hamlet''</ref>، ''اُتللو''<ref>''Othello''</ref>، ''شاه لیر''<ref>''King Lear''</ref>، و ''مکبث''<ref>''Macbeth''</ref> می‌توان تقسیم کرد. غزل<ref>sonnet</ref>های پُرشماری نیز سرود. شکسپیر در استرتفورد ـ آپان ـ ایون<ref>Stratford-upon-Avon</ref> به‌دنیا آمد و پسر یک تاجر پارچه‌های پشمی بود؛ از مدرسۀ زبان فارغ‌التحصیل شد، و در ۱۵۸۲، با [[هتاوی، آن (۱۵۵۶ـ۱۶۲۳)|آن هتاوی]]<ref>Anne Hathaway</ref> ازدواج کرد. از این ازدواج صاحب سه فرزند شد. شکسپیر، تا ۱۵۹۲ در [[لندن (انگلستان)|لندن]] در مقام بازیگر و نمایش‌نویس تثبیت شد، و از ۱۵۹۴ عضو مُهم گروه بازیگران لُرد چمبرلین<ref>Lord Chamberlain’s Company</ref> بود. در ۱۵۹۸، این گروه تماشاخانه یا تئاتر دائمی خود را تخریب کرد، و تئاتر گلوب<ref>Globe Theatre</ref> را در ساوتوارک<ref>Southwark</ref> ساخت. در ۱۶۰۳، گروه بازیگران لُرد چمبرلین به کینگزمن<ref>King’s Men</ref> تبدیل شد. در این زمان، شکسپیر که نمایش‌نامه‌نویس اصلی گروه و از مدیران تجاری آن‌جا بود به بازیگری نیز ادامه داد. در ۱۶۱۰، به استرتفورد بازگشت و در ۲۳ آوریل ۱۶۱۶ درگذشت؛ او را در محراب کلیسای هولی ترینیتی (تثلیث مقدس<ref>Holy Trinity</ref>)، در استرتفورد، به‌خاک سپردند. نمایش‌نامه‌های اولیه او در سال‌های ۱۵۸۹ـ۱۵۹۴، حاکی از حضور نویسنده‌ای جوان بود که شیوه‌های هنری خود را فرا می‌گیرد و با به‌کارگیری قالب‌ها (فرم‌ها)<ref>form</ref>ی گوناگون، تجربه کسب می‌کند. این نمایش‌نامه‌ها عبارت‌اند از سه بخش از ''هنری ششم''، کُمدی‌های ''کمدی اشتباهات''، ''رام‌کردن زن سرکش''<ref>''The Taming of the Shrew''</ref>، و ''دو نجیب‌زادۀ ورونایی''<ref>''The Two Gentlemen of Verona''</ref>؛ ''تیتوس آندرونیکوس''<ref>''Titus Andronicus''</ref> تراژدی‌ انتقام ملهم از آثار [[سنکا، لوکیوس آنایوس (ح ۴پ م ـ ح ۶۵م)|سنکا]]<ref>the Senecan revenge tragedy</ref>؛ و ''ریچارد سوم''. پس از نمایش‌نامه‌های غنایی ''رومئو و ژولیت''، ''رویای شب نیمۀ تابستان''، و ''ریچارد دوم''<ref>''Richard II''</ref> (که به کشف رابطۀ میان زندگی خصوصی فرد با جامعه می‌پردازد) در سال‌های ۱۵۹۴ـ۱۵۹۷، نمایش‌نامه‌های ''شاه ‌جان''<ref>''King John''</ref> (که باز هم کاوشی است در طنزها و مسائل سیاست) و ''تاجر ونیزی''<ref>''The Merchant of Venice''</ref> (۱۵۹۶ـ۱۵۹۷) را نوشت. نمایش‌نامه‌های فالستافی<ref>The Falstaff plays</ref> از ۱۵۹۷ تا ۱۶۰۰، مانند ''هنری چهارم'' (بخش‌‌های اول و دوم، که دنیای مضحک میخانه را در کنار محظورات و مسئولیت‌های موجود در سلطنت و جاه‌طلبی سیاسی قرار می‌دهند)، ''هنری پنجم'' (تصویری از شاه‌ هال<ref>King Hall</ref> همچون یک سرباز ـ پادشاه آرمانی)، و ''زنان سرخوش وینزر''<ref>''The Merry Wives of Windsor''</ref> (که گویند به درخواست الیزابت اول نوشته شد تا عشق فالستاف را نشان دهد)، آوازه‌اش را به‌اوج رساندند. در ۱۵۹۹، ''یولیوس سزار''<ref>''Julius Caesar''</ref> را نوشت (که با تمرکز بر درون‌مایه و پی‌رنگی محوری، دسیسه برای به‌قتل‌رساندن سزار، و تقابل میان رقیبان سیاسی، که در آن هرکس که بی‌رحم‌تر است برنده می‌شود، از دیگر تراژدی‌های بزرگ او پیشی گرفت). این دوره با نمایش‌نامه‌های بذله‌گویانه غنایی&nbsp;''هیاهوی بسیار برای هیچ''، ''هرطور که بخواهید'' و ''شب دوازدهم''<ref>''Twelfth Night''</ref> (ح ۱۵۹۸ـ۱۶۰۱)، به‌پایان رسید. با نمایش‌نامۀ&nbsp;''هملت''، دورۀ ‌تراژدی‌های بزرگ ''اُتللو''، ''شاه لیر''، ''مکبث''، ''تیمون آتنی''<ref>''Timon of Athens''</ref>،&nbsp;''آنتونی و کلئوپاترا''<ref>''Antony and Cleopatra''</ref>، و ''کوریولانوس''<ref>''Coriolanus''</ref> (که قهرمانش براثر احساس خدشه‌دار‌شدن آبرویش به جدالی مصیبت‌بار با رومیان تن می‌دهد) آغاز می‌شود (۱۶۰۱ـ۱۶۰۸). این دورۀ‌ تاریک در کُمدی‌های ''تروئیلوس و کرسیدا''<ref>''Troilus and Cressida''</ref> (که کاوشی کنایه‌آمیز در مفهوم شرف شهسواری در ارتباط با رفتار جنسی و جنگ میان یونان و تروآ<ref>Troy</ref> است)، ''آن خوب است که پایانش نیکوست''<ref>''All’s Well That Ends Well''</ref>، و ''چشم در برابر چشم'' (ح ۱۶۰۱ـ۱۶۰۴) نیز انعکاس دارد. ''داستان زمستان''<ref>''The Winter’s Tale''</ref> (که بازسازی داستان عاشقانۀ رقیبی حسود به‌نام رابرت گرین<ref>Robert Green</ref> بود)، و ''طوفان''<ref>''The Tempest''</ref> جزو نمایش‌نامه‌های عاشقانه کامل<ref>Romance play</ref> یا نمایش‌نامه‌های دوران‌ آرامش<ref>reconciliation plays</ref> اواخر کار نویسندگی او دسته‌بندی می‌شوند. در ۲۰۰ سال اول پس از مرگش، نمایش‌نامه‌های شکسپیر به‌صورت کوتاه یا تجدیدنظر‌شده اجرا می‌شدند (چنان‌که به نمایش ''شاه لیر'' نیم تیت<ref>''Nahum Tate''</ref>، پایانی شاد داده شد)، تا آن‌که در قرن ۱۹، با ارزیابی انتقادی آثار [[کولریج ـ تیلور، سامویل (۱۸۷۵ـ ۱۹۱۲)|ساموئل کولریج]]<ref>Samuel Coleridge</ref> و [[هزلیت، ویلیام (۱۷۷۸ـ۱۸۳۰)|ویلیام هزلیت]]<ref>William Hazlitt</ref>، متن‌های اصلی احیا شدند. بررسی نمایش‌نامه‌های شکسپیر در قرن حاضر، با مطالعۀ مفصّل جنبه‌های مختلفی چون زبان، ساختار شرایط تئاتری معاصر، و زمینۀ اجتماعی و فکری آثارش صورت تحلیلی به خود گرفته است. نمایش‌نامه‌های او را جان همیگ<ref>John Hemige</ref> و هنری کاندل<ref>Henry Condell</ref>، دو تن از همکاران اسبق شکسپیر در گروه کینگز، در ''کتاب اول''<ref>''First Folio''</ref> (۱۶۲۳) گردآوری و ویرایش کردند. چاپ‌های بعدی این اثر در ۱۶۳۱، ۱۶۶۴، و ۱۶۸۵، به‌ترتیب با عناوین ''کتاب دوم''<ref>''Second Folio''</ref>،&nbsp;''کتاب سوم''<ref>''Third Folio''</ref>، و&nbsp;''کتاب چهارم''<ref>''Fourth Folio''</ref> انتشار یافتند.

{| class="wikitable"
|+آثار شکسپیر
|-
!عنوان
!سال
!عنوان لاتین
|-
!تاریخی
!&nbsp;
!&nbsp;
|-
| style="text-align: center;" |هنری ششم
| style="text-align: center;" |1590ـ1592
| style="text-align: center;" |Henry VI
|-
| style="text-align: center;" |ریچارد سوم
| style="text-align: center;" |1593
| style="text-align: center;" |Richard III
|-
| style="text-align: center;" |ریچارد دوم
| style="text-align: center;" |1595
| style="text-align: center;" |Richard II
|-
| style="text-align: center;" |هنری چهارم
| style="text-align: center;" |1597ـ 1598
| style="text-align: center;" |Henry IV
|-
| style="text-align: center;" |هنری پنجم
| style="text-align: center;" |1598
| style="text-align: center;" |Henry V
|-
!تراژدی
!&nbsp;
!&nbsp;
|-
| style="text-align: center;" |تیتوس آندرونیكوس
| style="text-align: center;" |1590ـ1592
| style="text-align: center;" |Titus Andronicus
|-
| style="text-align: center;" |رومئو و ژولیت
| style="text-align: center;" |1597
| style="text-align: center;" |Romeo and Juliet
|-
| style="text-align: center;" |یولیوس سزار
| style="text-align: center;" |1599ـ1600
| style="text-align: center;" |Julius Caesar
|-
| style="text-align: center;" |هملت
| style="text-align: center;" |1600
| style="text-align: center;" |Hamlet
|-
| style="text-align: center;" |اتللو
| style="text-align: center;" |1604
| style="text-align: center;" |Otello
|-
| style="text-align: center;" |شاه ‌لیر
| style="text-align: center;" |1605
| style="text-align: center;" |King Lear
|-
| style="text-align: center;" |مكبث
| style="text-align: center;" |1605
| style="text-align: center;" |Macbeth
|-
| style="text-align: center;" |آنتونی و كلئوپاترا
| style="text-align: center;" |1607
| style="text-align: center;" |Anthony and Cleopatra
|-
| style="text-align: center;" |پریكلس
| style="text-align: center;" |1608
| style="text-align: center;" |Pericles
|-
| style="text-align: center;" |سیمبلین
| style="text-align: center;" |1609
| style="text-align: center;" |Cymbeline
|-
| style="text-align: center;" |كوریولانوس
| style="text-align: center;" |1608
| style="text-align: center;" |Coriolanus
|-
| style="text-align: center;" |تیمون آتنی
| style="text-align: center;" |1608
| style="text-align: center;" |Timon of Athens
|-
!كمدی
!&nbsp;
!&nbsp;
|-
| style="text-align: center;" |دو نجیب‌زاده ورونایی
| style="text-align: center;" |1592
| style="text-align: center;" |The Two Gentleman of Verona
|-
| style="text-align: center;" |رام كردن زن سركش
| style="text-align: center;" |1594
| style="text-align: center;" |The Taming of the Shrew
|-
| style="text-align: center;" |رنج بیهوده عشق
| style="text-align: center;" |1594
| style="text-align: center;" |Love's Labor's Lost
|-
| style="text-align: center;" |كمدی اشتباهات
| style="text-align: center;" |1594
| style="text-align: center;" |Comedy of Errors
|-
| style="text-align: center;" |رؤیای شب نیمه تابستان
| style="text-align: center;" |1595
| style="text-align: center;" |Midsummer Night's Dream
|-
| style="text-align: center;" |تاجر ونیزی
| style="text-align: center;" |1596
| style="text-align: center;" |The Merchant of Venice
|-
| style="text-align: center;" |هرطور كه بخواهید
| style="text-align: center;" |1599
| style="text-align: center;" |As you like it
|-
| style="text-align: center;" |زنان سرخوش وینزور
| style="text-align: center;" |1597ـ1600
| style="text-align: center;" |Merry Wives of Windsor
|-
| style="text-align: center;" |هیاهوی بسیار برای هیچ
| style="text-align: center;" |1599
| style="text-align: center;" |Much Ado Abouth Nothing
|-
| style="text-align: center;" |شب دوازدهم
| style="text-align: center;" |1599
| style="text-align: center;" |Twelfth Night
|-
| style="text-align: center;" |تروئیلوس و كرسیدا
| style="text-align: center;" |1601
| style="text-align: center;" |Troilus and Cressida
|-
| style="text-align: center;" |آن خوب است كه پایانش نیكوست
| style="text-align: center;" |1602
| style="text-align: center;" |All's Well that Ends Well
|-
| style="text-align: center;" |كلوخ‌انداز را پاداش سنگ است
| style="text-align: center;" |1604
| style="text-align: center;" |Measure for Measure
|-
| style="text-align: center;" |داستان زمستان
| style="text-align: center;" |1611
| style="text-align: center;" |Winter's Tale
|-
| style="text-align: center;" |طوفان
| style="text-align: center;" |1612
| style="text-align: center;" |Tempest
|}

&nbsp;

----

[[Category:ادبیات غرب]] 
[[Category:شعر (اشخاص و آثار)]] 
[[Category:تئاتر]] 
[[Category:جهان - اشخاص و گروه ها]] 
<references />