مودبیان، داریوش (تهران ۱۳۲۹ش)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

داریوش مؤدبیان (تهران 1329ش- )

داریوش مؤدبیان
زادروز تهران ۱۳۲۹ش
ملیت  ایرانی
تحصیلات و محل تحصیل لیسانس بازیگری و کارگردانی تئاتر از دانشکده هنرهای دراماتیک تهران (۱۳۵۲)، فوق لیسانس مطالعات هنرهای نمایشی از دانشگاه سوربن (۱۳۵۹)، فوق لیسانس تخصصی زبان‌شناسی از موسسه‌ی مطالعات عالی علوم انسانی پاریس
شغل و تخصص اصلی کارگردان و بازیگر تئاتر
آثار  رؤیای نیمه‌شب تابستان (نویسنده و کارگردان- ۱۳۷۳)؛ بوی پیراهن یوسف (نویسندگی فیلم‌نامه با همکاری ابراهیم حاتمی‌کیا- ۱۳۷۴)؛ دختری با کفش‌های کتانی (بازیگر- ۱۳۷۷)
گروه مقاله تئاتر
داریوش مودبیان
داریوش مؤدبیان

نویسنده، بازیگر، کارگردان، مترجم و مدرس هنرهای نمایشی. پس از اتمام تحصیلات متوسطه، در رشته‌ی کارگردانی در دانشکده‌ی هنرهای دراماتیک تهران به تحصیل پرداخت و لیسانس گرفت (1353). سپس به فرانسه رفت و موفق به اخذ مدرک فوق لیسانس (1359) در رشته‌ی مطالعات عالی هنرهای نمایشی از دانشگاه سوربن شد. او همچنین در رشته‌ی زبان‌شناسی موسسه‌ی مطالعات عالی علوم انسانی پاریس فوق لیسانس تخصصی گرفته است.

مؤدبیان فعالیت تئاتری را از سال 1345 با بازی در نمایش «ضحاک ماردوش» آغاز کرد. او در سال‌های بعد در نمایش‌های بازرس، بنگاه تئاترال، آلما، کلمب و سفارتخانه به روی صحنه رفته است. از سال 1348 به عنوان نويسنده و مترجم مطالب سينمايی و تئاتر شروع به همكاری با مطبوعات كرد و از همین سال هم با نویسندگی برنامه‌ی تلویزیونی «خلق‌الانسان» همکاری‌اش را با تلویزیون آغاز کرد. این همکاری در سال‌های بعد با کارگردانی نمایش‌های تلویزیونی ماموریت دکتر فاستوس، شیطان در تابستان، سوز بیابان و خانه‌ی عروسک ادامه یافت. همچنین وی به عنوان نویسنده، کارگردان و بازیگر در مجموعه‌های تلویزیونی زیادی حضور داشته است. مؤدبیان پس از اتمام تحصیلات و بازگشت از فرانسه، از سال 1361 شروع به همكاری مجدد با تلويزيون كرد. در سال 1362 با بازی در فیلم «پرونده» (ساخته‌ی مهدی صباغ‌زاده) وارد عرصه‌ی فعالیت‌های سینمایی شد. او در سال‌های پس از آن علاوه بر بازیگری، در زمینه‌ی نویسندگی، کارگردانی و تهیه‌کنندگی نیز فعالیت داشته است. مؤدبیان سالیان درازی در زمینه‌ی بازیگری و کارگردانی در دانشگاه‌های مختلفی چون دانشگاه هنر، دانشكده صدا و سيما، دانشكده سينما و تئاتر، دانشگاه آزاد اسلامی و مركز اسلامی آموزش فيلمسازی تدریس نموده و همچنین کتاب‌های زیادی در زمینه‌ی بازیگری، نمایش‌نامه‌نویسی و فیلم‌نامه‌نویسی ترجمه کرده است.


فعالیت سینمایی

پرونده (بازیگر- ۱۳۶۲)؛ پول خارجی (نویسنده- ۱۳۶۸)؛ شکوه بازگشت (بازیگر- ۱۳۷۱)؛ یک مرد یک خرس (بازیگر- ۱۳۷۱)؛ سفر به‌خیر (نویسنده و کارگردان- ۱۳۷۳)؛ رؤیای نیمه‌شب تابستان (نویسنده و کارگردان- ۱۳۷۳)؛ بوی پیراهن یوسف (نویسندگی فیلم‌نامه با همکاری ابراهیم حاتمی‌کیا- ۱۳۷۴)؛ دختری با کفش‌های کتانی (بازیگر- ۱۳۷۷)؛ آواز قو (بازیگر- ۱۳۷۹)؛ آدمک (بازیگر- ۱۳۸۰)؛ ازدواج اجباری (کارگردان- ۱۳۹۲)


فعالیت در تلویزیون (گزیده‌ی آثار)

تله‌تئاتر «دو در و یک نیمکت» (بازیگر و کارگردان هنری- 1351)؛ تله‌تئاتر «میز» (بازیگر و کارگردان هنری- 1361)؛ محله برو بیا (بازیگر و کارگردان هنری- 1362)؛ شاه‌شکار (بازیگر- 1362)؛ محله بهداشت (بازیگر و کارگردان هنری- 1363)؛ تله‌تئاتر «دکتر فاستوس» (بازیگر- 1364)؛ تله‌تئاتر «مأموریت» (کارگردان هنری- 1365)؛ مش‌خیرالله صندوقچه اسرار (بازیگر و کارگردان- 1370)؛ شمارش معکوس (بازیگر- 1374)؛ تله‌تئاتر «نیرنگ بازیهای آقای اسکابن» (بازیگر و کارگردان- 1377)؛ تهران پلاک ۱ (بازیگر- 1391)


کتاب‌شناسی (گزیده‌ی آثار)

از آزادی تا هرج و مرج: گزیده‌ای از داستان‌های کوتاه طنز (نویسنده: اسلاومیر مروژک؛ ترجمه: داریوش مؤدبیان- اصفهان، 1399)؛ چ‍ن‍ی‍ن‌ ح‍ک‍ای‍ت‌ ک‍ن‍ن‍د چ‍ن‍د م‍ش‍خ‍ص‍ه‌ (نویسنده: ژان- کلود کری‌یر؛ ترجمه: داریوش مؤدبیان- سروش، 1380)؛  انواع مرغابی و زندگی در تئاتر (نویسنده: دیوید مامت؛ گردآورنده، پژوهشگر و مترجم: داریوش مودبیان- تهران، 1399)؛ بالاپوشی برای زمستان (نویسنده: کلود ریش؛ ترجمه: داریوش مودبیان- تهران، 1380)؛ بوفالوی آمریکایی (نویسنده: دیوید مامت؛ مترجم: داریوش مودبیان- تهران، 1390)؛ پن‍ج‌ ن‍م‍ای‍ش‌‌ن‍ام‍ه‌ ب‍رگ‍زی‍ده‌ ب‍رای‌ ت‍ل‍ه‌وی‍زی‍ون (م‍ت‍رج‍م‌ و گ‍ردآورن‍ده: داری‍وش‌ م‍ودب‍ی‍ان- تهران، 1381)؛ ‌ تک‌پرده‌ای‌های چخوف (گردآورنده و مترجم: داريوش مودبيان- تهران، 1398)؛ تم‍ری‍ن‌ ن‍گ‍ارش‌ ف‍ی‍ل‍م‍ن‍ام‍ه‌ (ژان‌ ک‍ل‍ود ک‍ری‌ی‍ر، پ‍اس‍ک‍ال‌ ب‍ون‍ی‍ت‍زر؛ ت‍رج‍م‍ه‌ی‌ داری‍وش‌ م‍ودب‍ی‍ان- تهران، 1381)؛ چرخ‍دن‍ده‌ (ن‍وش‍ت‍ه‌ ژان‌ - پ‍ل ‌‌س‍ارت‍ر؛ ت‍رج‍م‍ه‌‌ی داری‍وش‌ م‍ودب‍ی‍ان- تهران، 1381)؛ داستان باغ‌ وحش (نویسنده: ادوارد آلبی‏‫؛ مترجم: داریوش مودبیان- تهران، 1389)؛ ‌‌ در ش‍اه‍راه‌: ن‍گ‍رش‍ی‌ ن‍م‍ای‍ش‍ی‌ در ی‍ک‌ پ‍رده‌ و م‍ض‍رات‌ دخ‍ان‍ی‍ات‌ ت‍ک‌گ‍وی‍ی‌ در یک پرده (آن‍ت‍وان‌ چ‍خ‍وف‌؛ ت‍رج‍م‍ه:‌ داری‍وش‌ م‍ودب‍ی‍ان‌- تهران، 1355)؛ دوستان، ما بد زندگی می‌کنیم: گزيده‌ای از داستان‌های كوتاه نمايشیِ آنتون چخوف (گردآورنده و مترجم: داريوش مؤدبيان- تهران، 1398)؛ دو نفره‌ها: مجموعه پنج نمایش‌نامه (گردآورنده و مترجم: داریوش مؤدبیان- تهران، 1394)؛ زندگ‍ی‌ در ت‍ئ‍ات‍ر (ن‍م‍ای‍ش‍ن‍ام‍ه‌ای‌ از دی‍وی‍د م‍ام‍ت‌، ب‍ا م‍ق‍دم‍ه‌ای‌ پ‍ی‍رام‍ون‌ ت‍ئ‍ات‍ر ن‍وی‍ن‌ آم‍ری‍ک‍ا و دی‍وی‍د م‍ام‍ت؛ ت‍رج‍م‍ه:‌ داری‍وش‌ م‍ودب‍ی‍ان‌- تهران، 1380)؛ سف‍ارت‍خ‍ان‍ه‌: ن‍م‍ای‍ش‍ن‍ام‍ه (ن‍وش‍ت‍ه‌ اس‍لاو م‍ی‍ر م‍روژک‌؛ ت‍رج‍م‍ه‌ی‌ داری‍وش‌ م‍ودب‍ی‍ان‌- تهران، 13654)