هوانگ هه
هُوانگ هه (Huang He)
(یا: رود زرد[۱]) رودی در چین به طول ۵,۴۶۴ کیلومتر. به سبب آب‌های گل‌آلودش چنین نام‌گذاری شده است. هوانگ هه در استان چینگ‌های[۲] در غرب کشور سرچشمه می‌گیرد و به سمت شرق تا خلیج بوهای[۳] جریان می‌یابد. گاهی این رود را به‌سبب سیل‌های ویرانگرش «اندوه چین[۴]» می‌نامند، اما اکنون با ایجاد کارخانه‌های برقابی، سیل‌بند، و خاکریز تا حدود زیادی آن را مهار کرده‌اند. هوانگ هه پس از جانگ جیانگ[۵]، دومین رود بزرگ چین به‌شمار می‌رود. این رود از بخشی از رشته‌کوه کونلون شان[۶] سرچشمه می‌گیرد و به خلیج بوهای می‌ریزد. تا پیش از ۱۸۵۲، هوانگ هه در جنوب شبه‌جزیرۀ شاندونگ[۷]، وارد دریای زرد[۸] می‌شد، اما در آن سال جریان آن به سمت شمال منحرف و رود مزبور به خلیج بوهای هدایت شد. در ۱۹۳۸، نیروهای ملیون چینی به منظور جلوگیری از پیشروی ژاپنی‌ها، سیل‌بندهای کرانۀ جنوبی رود را، در نزدیکی کایفنگ[۹]، خراب کردند و حدود ۵۴هزار کیلومتر مربع از زمین‌های هِنان[۱۰]، آنهوئی[۱۱]، و جیانگسو[۱۲] را به زیر آب بردند و ۳میلیون نفر را وادار به ترک خانه‌های خود کردند. چینی‌ها بین ۱۹۴۶ و ۱۹۴۷ سیل‌بندها را بازسازی کردند و رود را به مسیر اولیه‌اش بازگرداندند.