گالیپولی: تفاوت میان نسخه‌ها

گالیپولی (Gallipoli)<br /> [[File:36020500-2.jpg|thumb|مجسمه‌های یادبود جنگ در موزه باز گالیپولی]](یا: گلیبولی) (به ترکی گلیبولو<ref>Gelibolu </ref>؛ شبه‌جزیرۀ باستانی خرسونِسوس<ref>Chersonesus </ref>) دریابندر و شبه‌جزیره‌ای در شمال غربی [[ترکیه|ترکیۀ]] اروپایی، در ساحل [[داردانل]]<ref>Dardanelles </ref>، به فاصلۀ ۲۲۴‌کیلومتری جنوب غربی [[استانبول]]. ۱۷هزار نفر جمعیت دارد (۱۹۹۰). گالیپولی، که بر مدخل شمال شرقی تنگه مشرف است، دو لنگرگاه دارد و پایگاه اصلی نیروی دریایی ترکیه به‌شمار می‌رود. صنایع آن عبارت‌اند از ماهیگیری و تولید کنسرو ساردین؛ چوپ‌پنبه و نفت نیز صادر می‌کند. این شبه‌جزیره که از ۱۳۵۴م به ترکیه تعلق داشته است، در [[جنگ جهانی اول]]<ref>World War I</ref> صحنۀ نبردهای شدید بود. میدان‌های جنگ و گورستان‌های متحدین اکنون به پارک تاریخی ملی‌ تبدیل شده‌اند. در نزدیکی ساحل دریا قلعه‌ای متعلق به قرن ۸م قرار دارد و سردابه‌های [[یوستینیانوس (ح ۴۸۳ـ۵۶۵م)|یوستی‌نیانوس اول]]<ref>Justinian I </ref>، امپراتور بیزانس، نیز در این شهر است. گالیپولی از زمان‌های قدیم خط مقدم دفاع از استانبول بوده است. ترک‌های عثمانی پس از پس‌گرفتن این بندر از مزدوران کاتالان<ref>Catalan </ref> در ۱۳۴۵م بر استحکامات آن افزودند. در ۱۸۵۴، که گالیپولی مقر فرماندهی نیروهای بریتانیایی و فرانسوی در [[جنگ کریمه]]<ref>Crimean War</ref> بود، باز هم بر استحکامات آن افزوده شد؛ در ۱۸۷۸ نیز استحکامات نو شد و گسترش یافت. نام آن مأخوذ از شهر کالیپومی، همان شهر باستانی کالیپولیس در منتهی‌الیه شرق داردانل در مدخل [[مدیترانه، دریای|دریای مدیترانه]]، است. شهرت آن به‌سبب نبرد تعیین‌کننده‌ای است که از ۱۹۱۵ تا ۱۹۱۶ در این ناحیه اتفاق افتاد. نیز ← [[نبرد_گالیپولی|نبرد_گالیپولی]]