بیهقی، ابوالفضل محمد بن حسین (۳۸۵ـ۴۷۰ق)
بِیهَقی، ابوالفضل محمد بن حسین (۳۸۵ـ۴۷۰ق)
مورخ نامدار عصر غزنوی. بیهقی در حارث آباد بیهق (سبزوار کنونی) به‌دنیا آمد و مقدمات علوم رایج روزگار خود را در نیشابور فراگرفت و در غزنه به شغل دیوانی و دبیری روی آورد و بیشتر عمر خود را در همین شهر سپری کرد. در دوران سلطان محمود غزنوی دبیر دیوان رسالت بود (۳۸۹ـ۴۲۱ق) و تحت نظر ابونصر مشکان خدمت می‌کرد. به روزگار سلطنت مسعود غزنوی (حک: ۴۲۱ـ۴۳۳) ابوسهل زوزنی پس از ابونصر مشکان رئیس دیوان رسالت شد و با بیهقی به دشمنی رفتار کرد. در دوران سلطنت عبدالرشید غزنوی (حک: ۴۴۰ـ۴۴۳) وی چندی به ریاست دیوان رسائل رسید اما مدتی بعد معزول و محبوس و اموالش مصادره شد. پس از رهایی از حبس بیهقی ظاهراً هرگز به هیچ کار دولتی رغبت نکرده و روزگار خود را به تألیف و نگارش آثار تاریخی گذرانده است. تاریخ بیهقی (یا تاریخ مسعودی) مهم‌ترین اثر اوست هرچند کتاب‌های مقدمات ابونصر مشکان و زینة‌الکتاب را نیز بدو منتسب دانسته‌اند.