قراگوزلو

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

قَراگوزلو

طایفۀ ترک ایران، از طوایف بزرگ شاملو، ساکن ولایت همدان، مرکب از ده‌ها تیرۀ کوچک و بزرگ. مشهورترین آن‌ها عبارت‌اند از ازبکلو، حاجیلو، خدابنده‌لو، و عاشقلو. تمام قراگوزلوها یک‌جانشین‌اند. نام این مردم نخستین‌بار ضمن حوادث سال اول سلطنت شاه‌عباس دوم (۱۰۵۲ق) به‌میان آمده است. دورمیش‌خان قراگوزلو، ایشیک آقاسی دربار و حامل فرمان اعدام رستم‌خان سپهسالار برای قرچقای‌خان، حاکم مشهد، بود. سرافرازبیگ خدابنده‌لوی قراگوزلو، از فرماندهان سپاه نادر، پس از انتشار خبر قتل او، حکومت همدان را دراختیار گرفت و پس از هفت ماه از سوی خوانین قراگوزلو برافتاد و به‌قتل رسید. رضاعلی‌خان و نصرالله‌خان قراگوزلو در جنگ‌های صادق‌خان زند با مخالفان او شرکت داشتند. نصرالله‌خان و بسیاری دیگر از قراگوزلوها پس از مدتی به آقا محمدخان پیوستند. خوانین قراگوزلو در دورۀ قاجار به مناصب بزرگ اداری و نظامی دست یافتند. بعضی از آنان به‌ویژه در نیمۀ دوم عصر قاجار، از ملاکان بزرگ ایران بودند. مشهورترین آنان، ابوالقاسم‌خان ناصرالملک است. او از ۱۳۲۷ تا ۱۳۳۳ق نایب‌السلطنۀ احمدشاه قاجار بود.