آبان یشت

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

آبان یشت (Aban Yasht)


پنجمین یَشت و یکی از یشت‌های بزرگ اوستا متعلق به اَردوی سور اَناهیتا، ایزدبانوی آب‌ها و نعمت و فراوانی. اَرِدْوی نام این ایزدبانو، که دراصل رودخانه‌ای بوده و بعدها جنبۀ الوهیت یافته، در اوستا معمولاً با دو صفت sūrā به‌معنای «نیرومند» و anāhitā به‌معنای «پاک و بی‌عیب» همراه است. در آبان‌یشت، همانند یشت‌های دیگر، اعتقادات پیش از زردشت با عقاید زردشتی با هم‌آهنگی کامل از نظر زبانی درآمیخته است. در این یشت طولانی که دارای ۳۰ کَرده (بخش) و ۱۳۳ بند است، این ایزدبانو توصیف و ستایش می‌شود و از شاهان اساطیری و پهلوانان پیش از زردشت و نیز از نامداران هم‌عصر زردشت، که او را ستوده‌اند، نام برده می‌شود. مشخصات پیش‌زردشتی این ایزدبانو و نیروی حیات‌بخشی او در بندهای ۳ تا ۵ و ۹۶ و ۱۳۲ و خصوصیت زردشتی‌شدۀ او به‌گونه‌ای که اهورا‌مزدا به او حیات بخشیده است تا در ستیز آفریدگان نیک با بدی یاور آنان باشد، در بندهای ۱، ۶، ۷، ۹۴، ۹۵ و ۱۰۴ـ‌۱۱۸ دیده می‌شود. در بعضی بندهای دیگر که احتمالاً در زمان اردشیر دوم هخامنشی سروده شده، ویژگی‌های آناهیتا با اَنائیتیس، ایزدبانوی سامی، یکسان شده است. در بخش‌هایی از این یشت که به‌نظر بیشتر ایران‌شناسان در دورۀ هخامنشی تدوین نهایی یافته است، ویژگی‌های حماسی و شاعرانه‌ای دیده می‌شود.

پورداود یشت‌ها را در دو جلد به زبان فارسی ترجمه کرده است (تهران، ۱۳۴۷ش).