آب یابی
آب‌یابی (dowsing)
پی‌بردن به وجود آب یا کانی های زیرزمین با ترکه‌ای دوشاخه یا با آونگ. گمان می‌رود که کار عضلانی ناآگاهانۀ آب‌یاب[۱] موجب می‌شود که ترکه، که معمولاً یک چنگک آن در هر دست نگه‌داشته می‌شود، احتمالاً در واکنش به تغییر محلی نیروهای برقی در نمونه حرکت کند. این توانایی دست‌کم از قرن ۱۶ به این سو شناخته شده است و اگرچه مورد تأیید همه‌جانبۀ علم قرار نگرفته، از لحاظ تجاری و در باستان‌شناسی به‌کار برده شده است. این روش، هنگامی‌که برای یافتن آب به‌کار برده شود، «روش پیشگویی آب[۲]» نیز نامیده می‌شود. شیوۀ معمول با شاخۀ چنگال‌داری صورت می‌گیرد که از درختی مانند فندق، بید، یا هلو چیده می‌شود. پیشگو این شاخه را به موازات زمین حرکت می‌دهد. هرگاه به مادّه‌ای که مورد جست‌وجوی آن است برخورد شود، ترکه تکان می‌خورد و حرکت ترکه از یک آب‌یاب تا آب‌یاب دیگر متفاوت است. درجۀ حسّاسیت نیز فرق می‌کند و این توانایی در همه‌کس وجود ندارد. از آب‌یابی با آونگ (که گاه «پرتودریابی[۳]» نامیده می‌شود) در حوزه‌های گوناگون استفاده می‌شود، ازجمله برای تعیین جنسیت جوجه‌ها پیش از آن‌که از تخم بیرون آیند، تشخیص‌های پزشکیِ جانشین، و ردیابی اشخاص و اشیای گم‌شده.