آرایه بسیار بزرگ
آرایۀ بسیار بزرگ (Very Large Array)
(یا: وی اِل اِی) بزرگترین و پیچیدهترین تلسکوپ رادیویی[۱] تکجایگاه جهان، در دشت سن اوگوستین[۲]، واقع در ۸۰کیلومتری غرب سوکورو[۳]، نیومکزیکو. این آرایه شامل ۲۷ آنتن بشقابی با قطر ۲۵ متر است که در امتداد سه بازوی مساوی، با آرایش Y، مستقر شدهاند. دو بازو ۲۱ کیلومتر طول دارند و بازوی سوم، بهطول ۱۹ کیلومتر، بهطرف شمال امتداد یافته است. بشقابها روی ریل آهنی مستقر شدهاند تا بتوان ترکیب و اندازۀ آرایه را برحسب نیاز تغییر داد. جفتبشقابهایی از اینآرایه را بهمنزلۀ تداخلسنج[۴]های مستقل بهکار میبرند (← تلسکوپ_رادیویی). هر بشقاب گیرندههای خاصی دارد که از دور کنترل میشوند و بسامدهای متفاوت زیادی را بررسی میکنند. چهار پیکربندی معیارین برای آرایش آنتنها بهصورت A (گستردهترین)، B، C و D پیشبینی شده است. در پیکربندی A آنتنها در گسترۀ طول بازوها توزیع میشوند و به آرایه امکان میدهند تا از منابع رادیویی قوی، بهصورت جزءبهجزء و با تفکیکپذیری[۵] زیاد، نقشهبرداری کند. در کوچکترین پیکربندی، D، از بازوهایی استفاده میکنند که فقط ۰.۶ کیلومتر طول دارند تا از منابع رادیویی بزرگتر نقشهبرداری کنند. هرچند در این حالت تفکیکپذیری کم است، حساسیت بیشتری نسبت به میدانهای گستردۀ گسیل رادیویی[۶] ضعیفتر پدید میآید.