ابرها

استرپسیادس و فیدیپیدس در حال بحث هستند، سقراط در سبدی در هوا آویزان است. صحنه ای از کمدی ابرها اثر آریستوفانس

اَبْرها (Nephelai)

کمدی‌نمایش‌نامه‌ای نوشتۀ آریستوفانس، به زبان یونانی قدیم، نخستین اجرا در مسابقات موسوم به دیونوسیای آتن، در ۴۲۳‌پ‌م. چون ابرها در این مسابقات رتبۀ سوم را به دست آورد، آریستوفانس در فقراتی از آن دست برد و تحریری نو به‌دست داد. ابرها بدین سبب که یکی از شخصیت‌های آن سقراط است، شهرتی دوچندان یافته است. آریستوفانس در این اثر روح سوفسطایی غلبه‌یافته بر جامعۀ آتنی را پس از جنگ‌های پلوپونزی به باد انتقاد گرفته است. استرپسیادس مقروض، پسرش فیدیپیدس را به درسگاه سقراط می‌فرستد تا در محضر استاد فن استدلال برای بازنپرداختن قروض را بیاموزد. فیدیپیدس سوفسطایی‌ای از آب درمی‌آید که به‌جای آن‌که طلبکاران را با مغالطه‌های منطقی از گرد پدر براند، پدرش را با فنون منطقی منطبق با حقیقت و عدالت مجاب می‌کند که پسر می‌بایست پدر را کتک بزند. استرپسیادس روی در خانۀ سقراط می‌نهد تا آن‌جا را به آتش کشد. آریستوفانس در این کمدی سنت‌های دیرین و عقل‌گرایی نواندیشانه را در مقابل هم قرار می‌دهد.

---