ابوهاشم صوفی، عثمان بن شریک (قرن ۲ق)

از صوفیان شام. در اصل اهل کوفه بود، در شام زندگی می‌کرد. وی را اولین کسی دانسته‌اند که به نام «صوفی» آوازه یافت. ابوهاشم با ابراهیم ادهم و سفیان ثوری هم‌زمان و از نزدیکان ابوعبدالله بن ابی جعفر برائی بوده است. از همنشینی با خلفا و دولتمردان پرهیز می‌کرد. گفتارش در خصوص معرفت به خدا و انس با حضرت حق، بیانگر آن است که زهد ابوهاشم، زهدی خشک و دور از محبت و معرفت به حضرت حق نبوده است. در کتب شیعی حدیثی دربارۀ فساد عقیدۀ او نقل شده است، اما برخی در صحت این حدیث تردید کرده‌اند. بعضی از مورخان او را بانی نخستین خانقاه دانسته‌اند، اما این سخن نیز قطعی نیست.