احمد پاشا بورسوی ( ـ۹۰۲/۹۰۳/۹۰۴ق)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

احمد پاشا بورسَوی ( ـ۹۰۲/۹۰۳/۹۰۴ق)

احمد پاشا بورسوی
درگذشت ۹۰۲/۹۰۳/۹۰۴ق
محل زندگی امپراتوری عثمانی
ملیت ترک
شغل و تخصص اصلی دولتمرد
شغل و تخصص های دیگر شاعر
آثار دیوان اشعار
گروه مقاله تاریخ جهان

شاعر و دولتمرد عثمانی‌. نخست‌ مدرّس‌ مرادیۀ‌ بورسه‌ و سپس‌ قاضی‌ شهر ادرنه‌ شد. در روزگار سلطان‌ محمد فاتح‌ (حک: ۸۴۸ـ۸۵۰، ۸۵۵ـ۸۸۶ق)، قاضی‌ عسکر و پس‌ از آن‌ معلم‌ سلطان‌ و دیگر شاهزادگان‌ شد و تا مقام‌ وزارت‌ پیش‌ رفت‌. با این‌که‌ شوخ‌طبعی‌ او مورد توجه‌ سلطان‌ بود، به‌ دلایلی،‌ پادشاه‌ بر وی‌ خشم‌ گرفت‌ و او را برکنار و زندانی‌ کرد. در زندان‌ قصیده‌ای‌ به‌ نام‌ «کرم‌» سرود و برای‌ محمد فاتح‌ فرستاد و پادشاه‌ نیز او را بخشید و تولیت‌ مدرسۀ‌ اورخان‌ و مسجد مرادیه‌ در بورسه‌ را به‌ او داد. احمد پاشا اشعار فراوانی‌ در مدح‌ سلطان‌ محمد فاتح‌، بایزید دوم‌ و شاهزاده‌ جم‌ سروده‌ و همچنین‌ چکامه‌ای‌ در سوگ‌ مصطفی‌ پسر محمد فاتح‌ گفته‌ است‌. چون‌ درگذشت‌، پیکرش‌ را در مسجد مرادیه‌ به خاک‌ سپردند. با شاعرانی‌ چون‌ حریری‌، رسمی‌، میری‌، چاخشیرجی‌، شیخی‌ و شهدی‌ معاشرت داشت. برخی‌ وی‌ را پس‌ از شیخی‌ از پایه‌گذاران‌ شعر دیوانی‌ به‌ زبان‌ ترکی‌ دانسته‌ و از او با نام‌ ملک‌الشعرای‌ دورۀ‌ میان‌ شیخی‌ و باقی‌ یاد کرده‌اند. احمد پاشا از شاعران‌ بزرگ‌ ایرانی‌، همچون‌ سلمان‌ ساوجی‌، حافظ‌، کمال‌ خجندی‌، و کاتبی‌ پیروی‌ می‌کرد. به‌ زبان‌های‌ فارسی‌ و عربی‌ مسلط‌ بود و به‌ این‌ زبان‌ها نیز شعر می‌گفت‌. دیوان‌ اشعارش‌ به‌ کوشش‌ و مقدمۀ‌ علی‌ نهاد تارلان‌ به‌ چاپ‌ رسیده‌ است‌ (استانبول‌، ۱۹۶۶). همچنین‌ منظومه‌ای‌ با نام‌ لیلی‌ و مجنون‌ دارد که‌ در تذکرۀ‌ سهی‌ از آن‌ یاد شده‌ است‌.