اصلانی، محمدرضا (رشت ۱۳۲۲ش)

محمدرضا اصلانی;
زادروز	رشت 17 آذر ۱۳۲۲ش;
ملیت	ایرانی
تحصیلات و محل تحصیل	لیسانس نقاشی- دانشکده هنرهای تزیینی
شغل و تخصص اصلی	مستندساز
شغل و تخصص های دیگر	شاعر و کارگردان سینما
آثار	فیلم‌های سینمایی شطرنج ‌باد (۱۳۵۱) و آتش سبز (1386)
گروه مقاله	سینما

محمدرضا اصلانی (رشت 17 آذر ۱۳۲۲ش- )

کارگردان سینما، مستندساز و شاعر ایرانی. فارغ‌التحصیل‌ دورۀ کارشناسی نقاشی از دانشکدۀ‌ هنرهای‌ تزیینی‌ (۱۳۴۵) است. فعالیت هنری‌اش را از ابتدای دهۀ 1340 با شعر شروع کرد و در سال‌های بعد با پیوستن به جریان موج نو، بعد از احمدرضا احمدی، سرآمد این جریان بود. اصلانی در جریان شکل‌گیری شعر حجم نیز فعالیت داشت و در جلسه‌ی نهایی به همراه افرادی چون یدالله رویایی (شاعر)، بهرام اردبیلی (شاعر)، فریدون_رهنما (شاعر و سینماگر)، فیروز ناجی (شاعر و سینماگر)، پرویز اسلامپور (شاعر)، پرویز نصیبی (نویسنده)، علی مرادی‌نیا (داستان‌نویس)، رضا زاهد (شاعر) و چند نفر دیگر حضور داشت؛ ولی بیانیۀ شعر حجم را نه امضا و نه تایید کرد. انتشار سه مجموعه شعر «شب‌های نیمکتی، روزهای باد» (۱۳۴۴)، «بر تفاضل دو مغرب» (۱۳۵۴) و «سوگنامهٔ سال‌های ممنوع» (۱۳۵۷) همراه با دو منظومهٔ بلند که در آن سال‌ها در جنگ طرفه منتشر شده بود و همچنین شعرهای کوتاهی که تاکنون به چاپ نرسانده از جمله فعالیت‌های وی در عرصهٔ شعر است. نخستین فیلم‌های مستندش را در دهۀ ۱۳۵۰ ساخت، که از میان آن‌ها جام‌ حسنلو، غربت‌ الغربیه‌، میراث‌، تاریخانه‌، مسجد جامع ‌فهرج‌، کودک‌ و استثمار، و چیق‌ مشهورترند. شروع‌ فعالیتش‌ در سینما با نوشتن‌ فیلم‌نامۀ‌ صبح‌ روز چهارم‌ (۱۳۵۱) برای کامران‌ شیردل بود. اصلانی فیلم‌های سینمایی شطرنج ‌باد (۱۳۵۱) و آتش سبز (1386) را هم کارگردانی کرده است. فیلم‌برداری شطرنج باد توسط هوشنگ بهارلو و طراحی صحنه و لباس فیلم دوم توسط ژیلا مهرجویی از امتیازهای این دو اثر اوست. موسیقی آتش سبز را نیز محمدرضا درویشی ساخته است.

وی نویسندگی فیلم‌نامۀ آثاری چون تنگنا (کارگردان: امیر نادری- 1352)، مرثیه (کارگردان: امیر نادری- 1354) و باغ سنگی (کارگردان: پرویز کیمیاوی- 1355) را نیز در کارنامۀ هنری‌اش دارد.

در سال 1398 آخرین مجموعه شعر اصلانی با عنوان «هزار باده هزار باد در هزاره‌های شب تو بر تو» توسط انتشارات رشدیه منتشر شده است.