اغالبه

اَغالِبَه (قرون ۲ و ۳ق)
(یا: اغلبیان) از فرمانروایان محلی شمال افریقا و جزیرۀ سیسیل. در ۱۸۴ق هارون‌الرّشید حکومت ایالت افریقیه (تونس) را دربرابر دریافت خراج سالانۀ ۴۰هزار دینار به ابراهیم بن اَغْلَب تمیمی واگذار کرد. دوری فاصله شمال افریقا از بغداد موجب شد تا دولت مستقل اغالبه تأسیس شود. زیادة‌الله اول از مقتدرترین امرای اغلبی بر جزیرۀ صقلیه (سیسیل) استیلا یافت و این جزیره تا زمان غلبۀ نورمان‌ها، زیر نفوذ مسلمانان باقی ماند و از مراکز مهم انتشار فرهنگ اسلامی در اروپا بود. نیروی دریایی اغالبه، که اروپاییان آن را «دزدان دریایی» می‌نامیدند، هراسی شدید بر سراسر دریای سفید ایجاد کرده بود، اما ضعف امرای بعدی این خاندان و فقدان معتقدات استوار مذهبی و فرار آخرین حکمران آنان در ۲۹۶ق باعث شد تا فاطمیان مصر بر آنان پیروز شوند.