برج کاشانه بسطام
| بُرج کاشانۀ بسطام | |
|---|---|
| نام فارسی | بُرج کاشانۀ بسطام |
| کشور | ایران |
| استان | سمنان |
| موقعیت | جنوب شهر بسطام شاهرود و جنوب شرقی مسجدجامع شهر |
| کاربری | دیدبانی و رصدخانه |
| مشخصات معماری | کثیرالاضلاع منتظم 30ضلعی با ارتفاعی بیرونی ۲۰متر و گنبد پیازی‌شکل |
| زمان ساخت | دوران پیش از اسلام |
بُرج کاشانۀ بسطام
برجی قدیمی در جنوب شهر بسطام شاهرود و جنوب شرقی مسجدجامع، واقع در استان سمنان. مردم منطقه معتقدند این برج تاریخی به دوران پیش از اسلام تعلق دارد و آتشکدۀ زردشتیان بوده است. برخی از خاورشناسان این بنا را ساختۀ غازان‌خان مغول می‌دانند و گفته‌اند نام قدیمی آن غازانه بوده و رفته‌رفته به کاشانه تبدیل شده است. در سال ۱۳۱۰ش در زمرۀ آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. در دوران اسلامی، این برج برای دیده‌بانی شهر بسطام کاربرد داشته است و با توجه به معماری و ویژگی‌های برج احتمال رصدخانه بودن آن نیز هست.
مشخصات معماری
این برج به شکل کثیرالاضلاع منتظم 30ضلعی است و ارتفاعی در حدود ۲۰ (بیرونی) تا ۲۴متر (داخلی) دارد. در ضلع جنوب غربی این بنای تاریخی آجری با نوشتۀ «بسم‌الله الرحمن الرحیم» به خط ثلث زیبایی به چشم می‌خورد و در بالای برج نیز دو حاشیه از آجرهایی بزرگ منقوش به نوشته‌هایی قدیمی دیده می‌شود. بر فراز برج، گنبد پیازی‌شکل کم‌ارتفاعی ساخته شده است.