بم، شهر

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی


بم، شهر
استان کرمان
شهرستان بَم
جمعیت 127,396نفر (1395ش)
موقعیت ۹۹۴کیلومتری جنوب شرقی تهران و ۱۸۰کیلومتری جنوب شرقی کرمان، سر راه کرمان به زاهدان و کرمان به ایرانشهر
نوع اقلیم گرم و خشک
ارتفاع از سطح دریا ۱,۰۶۰متر

بَم، شهر

ارگ بم (پیش از زلزلۀ 1382)
بخش‌های بازسازی‌شده از ارگ تاریخی بم

واقع در شرق استان کرمان و مرکز اداری شهرستان بم. با ارتفاع ۱,۰۶۰متر، در دشتی در ۹۹۴کیلومتری جنوب شرقی تهران و ۱۸۰کیلومتری جنوب شرقی کرمان، سر راه کرمان به زاهدان و کرمان به ایرانشهر، قرار دارد. رودخانۀ پُشترود از کنار آن می‌گذرد. اقلیم این شهر گرم و خشک و جمعیت آن 127,396نفر است (۱۳9۵ش).


تاریخچه

شهر بم از شهرهای بسیار قدیم ایران است که به علت قرار داشتن سر راه ایران به هند اهمیت فراوانی داشت. سپاهیان اسکندر مقدونی از این شهر عبور کردند و با مقاومت مردم بم روبه‌رو شدند. در روزگار ساسانیان اهمیت سوق‌الجیشی خود را همچنان حفظ کرد و تسلط اعراب بر ایران نیز از ارزش آن کم نکرد. ارگ بم، که همان شهر باستانی بم است، در برابر مهاجمان شرقی همچون سدّی مقاومت می‌کرد. محمود افغان، در ۱۱۳۱ق، بم را تصرف کرد و تا ۱۱۴۲ق آن را در تصرف داشت. در این سال نادرشاه افشار آن‌ها را از ایران بیرون راند. آقا محمدخان قاجار در ۱۲۱۰ق لطفعلی‌خان زند را در ارگ بم دستگیر و مناره‌ای از سر مخالفان خود در این شهر برپا کرد. آقاخان محلاتی در ۱۲۵۶ق در بم شورش کرد، اما کاری از پیش نبرد. احداث راه شوسۀ کرمان به زاهدان، که از بم می‌گذرد، به مرور بر رونق شهر بم افزود و استفاده از فناوری جدید، حفر چاه‌های عمیق، و بهره‌برداری از آب‌های زیرزمینی باعث رونق و توسعۀ شهر شد و نخلستان‌های وسیع و باغ‌های مرکبات بزرگی در این شهر پدید آمد. تأسیس کارخانۀ اتومبیل‌سازی کرمان موتور، احداث ارگ جدید، حمایت از گردشگری، و دیدار از ارگ‌های قدیم و جدید، شهر بم را در موقعیت ویژه‌ای قرار داد. زمین‌لرزۀ وحشتناک زمستان ۱۳۸۲ش، حدود ۸۰درصد شهر و سراسر ارگ قدیم را ویران کرد و بیش از ۲۵هزار کشته به‌جای گذارد. چندسال پس از این تاریخ با یاری و همکاری یونسکو و کشورهایی چون ژاپن و ایتالیا بازسازی بخش‌هایی از ارگ شروع شد که این کار همچنان ادامه دارد.