حاج آقا محمد رنانی
حاج آقا محمد رنانی
از رجال سلسله زندیه و حکمران نیک نهاد اصفهان از 1138 تا 1144ش (1173-1179ق). به سبب دوستی اش با کریم خان زند، به حکومت اصفهان منصوب شد. او در 1179ق از اصفهان راهی شیراز شد و کریم خان او را به حکومت بندرعباس منصوب کرد.
حاج آقا محمد رنانی به تقلید از کریم خان که در شیراز حمام و مسجد و بازار وکیل را بنا نهاده بود، در رهنان حمام بزرگی ساخت که هنوز نیز پابرجاست. به دستور او، این مجموعه و شاهکار بی نظیر، در میان ۴ محلۀ قدیمی رهنان و در کنار بازارچه و مسجد ذوقبلتین بنا شده است.
عمارت گلشن و بازار جنب آن در مجموعه میدان نقش جهان و نیز باغ حاجی که امروزه ورزشگاه تختی اصفهان در اراضی آن واقع شده و از آن زمان، به عنوان درب باغ حاجی نامیده می شود، نیز از جمله آثار و ساخته های حاج آقا محمد رنانی است.
حمام رهنان که از آثار تاریخی متعلق به دورۀ زندیه است و از ۱۱۷۳ تا ۱۱۸۶ق بنا شده، در 6 دی ماه ۱۳۴۷ش در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
وسعت این بنای تاریخی بیش از ۱۴۰۰ متر مربع، و شامل دو حمام کوچک و بزرگ است و سربینه (رخت کن) آن از نظر وسعت و نوع معماری بی نظیر است. به علت وجود ۱۶ ستون سنگی در این سربینه، به "حمام چهل ستون" نیز معروف شده است.
حاج آقا محمد رنانی که اهل رهنان بود و به شغل زرگری اشتغال داشت، در زمان حکومت نادری و به علت الفتش با دستگاه حکومتی وقت، به عنوان بانی تعمیر و مرمت بقعۀ مرقد مطهر حضرت علی بن ابیطالب (ع) به نجف اشرف فرستاده شد و به همت او این کار پایان یافت.
پس از انتشارخبر مرگ کریم خان و شورش عده ای در اصفهان، حاج آقا محمد رنانی با تعدادی از نیروهایش در قلعۀ تبرک متحصن شدند. در آن شرایط، اهالی روستای ماربین به نجاتش رفته و او را از قلعه آزاد کردند و به روستای خود بردند.