حزب اسلامی گلبدین حکمتیار

از احزاب سیاسی- نظامی بنیادگرای افغانستان، متشکل از اقوام پشتون. از احزاب معارض دولت‌های افغانستان، از اواسط دهۀ 1350ش تا اوائل دهۀ 1390. این حزب در سال 1356 به رهبری گلبدین حکمتیار تأسیس و دو سال بعد با انشعابی به دو شاخۀ اصلی تقسیم شد. یکی به رهبری سابق و دیگری به رهبری یونس خالص. از اعضای معروف شاخۀ حکمتیار، جز او، محمد نادر افغان (مسئول مطبوعاتی حزب) را می‌توان نام برد. حزب اسلامی گلبدین حکمتیار از قدرتمندترین سازمان‌های نظامی مجاهدین افغان و از مهم‌ترین گروه‌های ائتلاف هفتگانۀ پیشاور بوده که در طول حکومت جمهوری دمکراتیک افغانستان با حمایت‌های مالی و تسلیحاتی کشورهایی چون امریکا، عربستان و پاکستان با دولت و نیروهای ارتش سرخ شوروی جنگیده‌اند. با پیروزی مجاهدین و سقوط حکومت کمونیستی افغانستان (۱۳۷۱)، نیروهای این حزب بخش‌هایی از شهر کابل را اشغال کردند. با تشکیل دولت اسلامی افغانستان با وجود پیشنهاد مقام نخست‌وزیری به حکمتیار، بعد از یک سال دوام در این پست، با دولت توافق نکردند و به همراهی گروه‌ها و احزاب دیگر جنگ داخلی راه انداختند. در این دوره به کرات کابل توسط نیروهای حزب اسلامی بمب‌باران شد. با ورود نیروهای طالبان به عرصۀ جنگ‌های داخلی، حمایت کشورهایی چون عربستان و امریکا از گروه نظامی حکمتیار قطع شد که پیامد این رویداد، پیوستن بسیاری از اعضای حزب اسلامی حکمتیار به طالبان بود. متعاقب این تجزیه تمامی پایگاه‌ها و متصرفات حزب اسلامی در شمال افغانستان به دولت و نیروهای طالبان واگذار شد. حزب اسلامی حکمتیار پس از سقوط حکومت طالبان، دولت کرزای را به رسمیت نشناخته و به نبرد با ارتش افغانستان و نیروهای خارجی مستقر در افغانستان پرداختند. این حزب طی سال‌های اخیر به صورت داوطلبانه در انتخابات ریاست‌جمهوری و شوراهای ولایتی شرکت کرده است.