حمیری، نشوان بن سعید

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

حِمیری، نشوان بن سعید ( -1178م) Nashwan ibn Saeed Al-Hemyari


شاعر، مورخ، فقیه و سیاستمدار یمنی. در منطقه‌ی حوث، در شمال صنعاء، به دنیا آمد. پدرش پیرو فرقه‌ی حسینیه بود که معتقد به غیبت امام زید بن علی‌اند. نشوان این عقیده را رها کرد و آنان را مورد هجمه قرار داد. پس از تحصیل علوم زمانه‌اش، به مدرسه‌ی عقلانی معتزله گرایش یافت. فرقه‌ی مطرفیه که وی از اتباع آن بود تا حدی به معتزله نزدیک بوده، اما نشوان از مرزهای مطرفیه نیز فراتر رفت. نظریه‌ی امامت مطرفیه را که منحصر در فرزندان امام حسن و امام حسین بود به چالش کشید و عامل نسب را از شروط امامت حذف کرد که‌ این رأی همان رأی معتزله است. نشوان استقلال فکری‌اش را در موضوع نهی از تقلید نیز نشان داد. وی بر مقلدان خرده می‌گرفت که از به کار بستن عقل کوتاهی می‌کنند. او در آرائش میان تقلید و ضعف دین ربط برقرار می‌کند و از قرآن و برخی عالمان پیشین و معاصر برای تأیید نظر خویش کمک می‌جوید.

از میان آثار منتشرشده‌ی حمیری می‌توان از کتاب‌های زیر نام برد:

شمس العلوم و دواء العرب من الکلوم (در هشت مجلد- دو مجلد آن یک بار و گزیده‌ای از کل کتاب که مربوط به اخبار یمن است در سال 1916 در لیدن چاپ و منتشر شده)؛ رساله‌ی الحور العین فی اللغة و التاریخ و الادب (در سال 1948 در قاهره منتشر شده)؛ القصیدة الحِمیریة (شعر- در سال 1865 در آلمان و انگلیس و در سال 1958 در قاهره- همراه با شرح آن منتشر شده.)

برخی آثار منتشر نشده‌ی او عبارتند از: الفرائد و القلائد؛ احکام صنعاء و زبید؛ التبیان فی تفسیر القرآن؛ التذکرة من احکام الجواهر و الاعراض.