خردگرایی

خِرَدگِرایی (معماری) rationalism

جنبشی در ایتالیا که در دهۀ ۱۹۲۰ در واکنش به افراط‌های فتوریسم پاگرفت. این جنبش را گروپو رهبری می‌کرد ـ گروهی نه‌چندان منسجم از معماران ایتالیا به سرپرستیِ جوزپّه ترّانی. هدف رهیافت خردگرایانۀ این گروه، احیای حس جرم و حجم در معماری مدرن بود که به سبکی شسته‌رُفته و بی‌پیرایه منجر شد. آثار ترانی در کاسا دل فاشّو، کومو (۱۹۳۲ـ۱۹۳۶)، نمونه‌هایی از این دست‌اند. کار این جنبش، به سبب همکاری با فاشیسم، بسیار آسیب ‌پذیرفت، اما در دهۀ ۱۹۶۰، گروه نیویورک فایو، به‌ویژه پیتر آیزنمن، آن را بازنگری کردند. در ایتالیا نیز ارزیابی مجددی از این سبک صورت گرفت که در کارهای نوخردگرایانۀ آلدو روسّی و جورجو گراسّی به اوج خود رسید.

 

---