رعینی، علی بن مهدی

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

رعینی، علی بن مهدی ( -554هـ / 1159م) Ali bin Mahdi Al-Raaini


(نام کامل: علی بن مهدی بن محمد بن داود بن محمد بن عبدالله ابن میمون حِمیری رعینی) عالم و مبارز اباضی یمنی.

عماره‌ی یمنی، شاعر و مورخ، درباره‌ی آشنایی شخصی خود با رعینی چنین می‌نویسد: «پدرش انسانی سلیم‌القلب و صالح بود و فرزندش، علی، نیز بر شیوه‌ی پدر در عزلت و عبادت پرورش یافت. حج گزارد و با حجاج و علما و وعاظ عراق دیدار و در باورهایشان کاوش کرد، سپس به یمن بازگشت. در یمن انزوا گزید و وعظ کرد و از مصاحبت نظامیان نهی نمود... گاه از احوال آینده خبر می‌داد و از این راه دل مردم را به خود می‌کشاند. کارش در ساحل زبید و روستای عنبره و مناطق پیرامون بالا گرفت. برای موعظه‌هایش هیچ هدیه‌ای نمی‌پذیرفت. چهل هزار تن را گرد خود آورد و قصد هجوم به استان کدراء را کرد، اما از نیروهای اسحاق بن مزروق حسرتی شکست سختی خورد. سپس به کوه‌ها پناه برد و تا سال 1114م در آنجا ماند. در سال 1143 با گرد آوردن سپاهی بزرگ به شهر زبید لشکرکشی کرد و بنی‌نجاح را که بر آنجا حکومت می‌کردند شکست داد و این شهر را تصرف نمود. در این نبرد امام زیدیه، احمد بن سلیمان متوکل، او را همراهی و یاری کرد و این نخستین بار بود که زیدیه و اباضیه با دشمنی مشترک وارد جنگ شدند.»

رعینی با این که در فقه اباضی بود اما در اصول و کلام به خوارج نزدیک‌تر است. وی هر گناهکاری را کافر و مستوجب قتل می‌دانست. او مخالفان عقیده‌ی خود را مهدورالدم می‌شمرد، نکاح زنان و دخترانشان و اسیر گرفتن خانواده‌شان را جایز می‌شمرد و محل زندگی‌شان را نیز دارالحرب می‌دانست. عماره می‌گوید: یکی از پیروان رعینی، جوانی از همسایگان من بود که مادرش به دیدار رعینی رفت، اما رعینی او را سر برید. با این حال پیروانش اعتقادی به او دارند که فراتر از اعتقاد عامه‌ی مردم به انبیاء است.

رعینی در موارد زیر برای نظامیان حکم قتل صادر می‌کرد:

شکست در جنگ، شرب خمر، ارتکاب زنا، تأخیر در رسیدن به نماز جمعه و مجلس وعظش (که در روزهای پنج‌شنبه و جمعه برگزار می‌شد)، حضور نیافتن بر سر قبر پدرش و گوش‌ دادن به غنا. این احکام درباره‌ی سپاهیانش بود، اما او برای غیر نظامیان احکام آسان‌تری تعیین کرده بود.