سام‌ خان حاجی علیلو

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

سام‌ خان حاجی علیلو

رئیس ایل حاجی علیلو و رئیس قره سواران ارسباران، پسر ارشد رستم خان حاجی علیلو. او از ایلی ترک‌ تبار از مجموعه عشایر قره داغ بود و محل زندگی اش روستای آبخوران ورزقان بوده است. او ملقب به القابی همچون امیر ارشد، ارشد نظام و سپس سردار ارشد بوده و القاب دیگری چون شجاع نظام، سالار نظام، و امیر نظام نیز داشته است.

در آن روزگار سام‌ خان امیر ارشد همراه با برادرش، محمدحسین‌ خان سردار عشایر، در انقلاب مشروطیت در اردوی دولتی و مخالف انقلاب مشروطیت بودند. او و برادرش، در 1326ق در محاصرۀ تبریز و جنگ با مشروطه خواهان شرکت داشتند و از جمله مخالفان شیخ محمد خیابانی بودند. دو برادر در زمان مظفرالدین شاه قاجار در دستگاه حکومتی نظام السلطنه (حاکم آذربایجان) حضور داشتند.

در 1299ش، قوام‌السلطنه (نخست وزیر وقت) مأموریت جنگ با اسماعیل آقا سمیتقو را به او سپرد. او با 3000 چریک محلی و 1500 ژاندارم عازم سلماس شد و به جنگ با سمیتقو رفت. در دهستان تسوچ بخش شبستر شهرستان تبریز بین دو طرف جنگ درگرفت. سام خان امیر ارشد موفق شد سمیتقو را شکست دهد. اما در اثنای جنگ، امیر ارشد تیر خورد و کشته شد. ظاهراً او در لحظات آخر گفته بوده که یکی از افراد خودی با گلوله او را از پشت سر هدف قرار داده است.