سرای نوذری بازار اراک
| سرای نوذری بازار اراک | |
|---|---|
| نام فارسی | سرای نوذری بازار اراک |
| کشور | ایران |
| استان | مرکزی |
| موقعیت | بازار بزرگ اراک |
| کاربری | تجاری |
| مشخصات معماری | متشکل از پنج بخش مجزا و، در عین حال، پیوسته مجموعاً به مساحت 5481مترمربع |
| زمان ساخت | دورۀ قاجار |
Sarai Nozari, Arak Bazar
مجموعه‌بنایی در بازار سنتی اراک، مربوط به سدۀ 13ق و از آثار دورۀ قاجار. این سرا که به نام حاج غلامرضا نوذری‌پور (مالکش) نامیده شده، از بزرگ‌ترین سراهای بازار تاریخی اراک است که درِ اصلی آن در داخل راستۀ اصلی بازار و نرسیده به چهارسوق واقع است. جز تیمچۀ کوچک این سرا که محل کسب مس‌فروشان است، باقی فضاهایش از قدیم به فرش‌فروش‌ها و شغل‌های مرتبط با فرش اختصاص داشته است.
مشخصات بنا
مجموعه دارای بخش‌های مختلفی، مجموعاً به مساحت 5481مترمربع است که با سه ورودی به راسته بازار راه دارد. این مجموعه ترکیبی از فضاهای باز و بسته و متشکل از پنج بخش مجزا و، در عین حال، پیوسته است. قلب مجموعه سرایی است در کنار راسته. در طرفین این سرا، دو بازارچه یا دالان کشیده واقعند که هر یک مستقلاً با راسته ارتباط دارد. در غرب سرا و در حد فاصل دو دالان مذکور، تیمچه‌ای بزرگ و، در شمال غربی مجموعه، تیمچه‌ای کوچک و، در جنوب غربی آن، حیاطی کوچک واقع شده است. سرا بخش اصلی مجموعه است. رواقی با قوس‌های کمانی بر پایه‌ستون‌های سنگی، پیرامون حیاط سرا را در دو طبقه فراگرفته و دسترس به حجرهها از طریق آن است. دو بازارچه از پشت حجره‌های شمالی و جنوبی سرا عبور می‌کند. بدین ترتیب، این حجرهها دورویه شده‌اند. تیمچۀ بزرگ در غرب سرا قرار دارد و ورود به آن از میانۀ این ضلع سرا انجام می‌شود. فضای میانی این تیمچه قاعده‌ای کشیده دارد و با حجره‌هایی در دو طبقه احاطه شده است. این بنا با طاق مدور در میانه پوشیده شده است. تیمچۀ کوچک در جنوب تیمچۀ بزرگ قرار دارد و شبیه به آن است. سرا از سمت ضلع غربی بازار دارای یک بارانداز است که در حال حاضر پس از بازسازی، یک کافه و یک قهوه‌خانه و چندین مغازۀ دیگر در آن تأسیس شده است.