سورن آراکلیان

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
سورن آراکلیان
زادروز تبریز 1266ش
درگذشت تهران 1358ش
ملیت ایرانی
تحصیلات و محل تحصیل حقوق قضایی- دانشگاه نواراسیسک ادسا/ موسیقی- آکادمى برلین  
شغل و تخصص اصلی موسیقی‌دان، نوازنده و سازنده‌ی ویولن
شغل و تخصص های دیگر حقوق‌دان
سبک موسیقی کلاسیک
گروه مقاله موسیقی

سورن آراکلیان (تبریز 1266ش- تهران 1358ش)


حقوق‌دان، موسیقی‌دان، نوازنده و سازنده‌ی ویولن ایرانی ارمنی‌تبار. تحصیلات مقدماتى و متوسطه‌اش را در شهر تفلیس به پایان رساند. سپس در رشته‌ی حقوق قضایی وارد دانشگاه نواراسیسک ادسا شد. هم‌زمان وارد کنسرواتوار تفلیس گردید. پس از پایان تحصیلات حقوق به پراگ رفت.

آراکلیان در پراگ با تکنیک ساز انتخابى خود (ویولنسل) آشناتر شد. در همان شهر ضمن تشکیل یک گروه چهارنفره -که مدت سه‌‌سال در کنسرواتوار پراگ برنامه داشت- کارل دورژاک (ویولن‌‏ساز و از نسب آنتوان دورژاک آهنگ‌ساز چکی) استادى وى را پذیرفت. بعد از این، یک سال در آکادمى برلین و در محضر پروفسور بیکر موسیقی را ادامه داد. سپس دوباره به ادسا بازگشت و به تکمیل معلومات حقوقى خود پرداخت. آراکلیان با اتمام این دوره از تحصیلاتش به ریاست کنسرواتوار تفلیس برگزیده شد. در سال 1300 (1921م) مدت یک سال هم در سفارت اتحاد جماهیر شوروی خدمت کرد.

آراکلیان در سال 1301ش توسط کلنل علینقى‏ وزیرى برای تدریس در هنرستان موسیقی تهران دعوت شد. از آن سال به بعد با چند وقفه‌ی کوتاه، استادى ویولنسل را در مدارس موسیقى به عهده داشته است. از شهریور 1315 با توجه به تخصصش در زمینه‌ی ویولن‏‌سازى، تعمیر سازهاى زهى مدرسه‌ی موسیقى نیز به او واگذار شد. در سال 1320 با کمک نصرالله‏ مین‌‏باشیان تریویى تشکیل داد. در سال 1322 تدریس دوره‌ی عالى هنرستان موسیقى نیز به او واگذار گردید. سال بعد به خاطر اختلافاتی از کار برکنار شد و به بیروت رفت. وی 5 سال در آکادمى هنرى آن شهر تدریس کرد و سپس در شهریور 1328 مجددا به ایران بازگشت و به استخدام رسمى وزرات فرهنگ درآمد. در همان سال لیسانس او در رشته‌ی حقوق دانشگاه نواراسیسک مورد تأیید شوراى عالى فرهنگ قرار گرفت.

در سال 1330 کوارتت جدیدى در هنرستان به همت آراکلیان تشکیل شد و او اولین برنامه‌ی خود را مشتمل بر کوارتتى از هایدن و یک رشته آهنگ‏‌هاى محلى (در خردادماه همان سال) اجرا کرد. آراکلیان در همان سال به عضویت هیات ممتحنه‌ی هنرستان عالى موسیقى درآمد و از سال 1334 عضویت شوراى فنى هنرستان را نیز پذیرفت. در سال 1335 با دعوت کنگره‌ی بین‏‌المللى فولکلور موسیقى آلمان به آن کشور سفر کرد. در همین سفر، با سفارش اداره‌ی هنرهاى زیباى کشور، وسائل ضرورى براى تأسیس یک کارگاه ویولن‏‌سازى در ایران را تهیه و نیز براى استخدام چهار استاد اتریشى اقدام نمود.

آراکلیان در سال 1331 کتابى به زبان فرانسه در زمینه‌ی ساختمان ویولن، در تهران منتشر کرد که بسیار مورد توجه قرار گرفت. این کتاب، پنج سال بعد از انتشارش به آلمانى برگردانده شده و در یکی از مجلات نفیس آلمان (داس نوریک اینسترومنت) به چاپ رسیده است. از جمله شاگردان ممتاز آراکلیان در زمینه‌ی ساخت ویولن می‌توان ابراهیم قنبری‌مهر را نام برد. از وی مقالات متعددی نیز درباره‌ی موسیقی در مجلات ایران و اروپا منتشر شده است.