شب دوازدهم یا آنچه شما می خواهید

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
صحنه ای از "شب دوازدهم" ("مالولیو و کنتس")، دانیل مکلایز (1840)

شب دوازدهم یا آنچه شما می‌خواهید (Twelfth Night or What you will)
نمایش‌نامه‌ای کمدی به نظم و نثر، در پنج پرده، نوشتۀ ویلیام شکسپیر، نخستین اجرا احتمالاً در ۱۶۰۰، نخستین چاپ در ۱۶۲۳. کشتی ویولا و برادر دوقلویش، سباستیان، گرفتار طوفان می‌شود. ویولا نجات می‌یابد و با نام پسرانۀ سزاریو در خانۀ دوک اورسینو که عاشق کنتس اولیویا است، مشغول کار می‌شود. اولیویا تنها زندگی می‌کند و عشق اورسینو را رد می‌کند. اورسینو، سزاریو ـ ویولا را به‌وساطت نزد کنتس می‌فرستد. ویولا خود عاشق اورسینو شده است، اما چنین می‌کند. درپی حوادثی، سباستیان که نجات یافته است، به آن حوالی می‌آید. اولیویا، که عاشق سزاریو است، سباستیان را با او اشتباه می‌گیرد و عشق خود را ابراز می‌کند. سباستیان و اولیویا ازدواج می‌کنند. در صحنۀ نهایی ویولا لباس مردانۀ خود را درمی‌آورد و عشقش را به اورسینو آشکار می‌کند. این دو نیز با هم ازدواج می‌کنند. این نمایش‌نامه، دو کمدی دیگر شکسپیر را تداعی می‌کند؛ هرطور که بخواهید و کمدی اشتباهات. به عقیدۀ برخی شب دوازدهم نمایش‌نامه‌ای فلسفی است؛ شاید بتوان فلسفه‌ای از آن استنتاج کرد، اما این نمایش‌نامه بیش از هر چیز و در مقام یک کمدی عامه‌پسند یکی از پرتحرک‌ترین و تنوع‌طلب‌ترین آثار شکسپیر است.