شیخ خلیل الله طالقانی
شیخ خلیل‌الله طالقانی ( - اصفهان 1114ق)
عارف و ادیب دورۀ صفویه. به گفتۀ رضاقلی‌خان هدایت در ریاض‌العارفین، از سن 50 سالگی در اصفهان زاویه‌نشین شد و مدت سی سال را به انزوا گذرانید و پس از درگذشت در بقعۀ علی بن سهل اصفهانی به خاک سپرده شد.
حزین لاهیجی در کودکی حدود سه سال در محضر شیخ خلیل‌اللَّه تلمذ کرده، شعرهایش را برای او می‌خوانده و تخلّص «حزین» را از او گرفته است. حزین دربارۀ او می‌نویسد: «از افاضل اصحاب ایقان و مستغرق بحار عرفان. زلال چشمۀ انفس و آفاق و از حضیض علایق به اوج اطلاق رسیده بود. چهل سال کمابیش در یک خرقه و شبان‌روزی به یک دو لقمه چربش اکتفا نموده و کیفیّت ریاضات و سلوک زندگانی آن زندۀ جاودانی اتسّاع مقامی عظیم می‌خواهد. علوم ظاهر و باطن را جامع و نور شهود از سیمای او لامع بود. و گوشه عزلت در اصفهان اختیار و آخر از آنجا به ملاء اعلی انتقال نمود.»
از آثار اوست: رسالۀ علم مناظر و مرایا؛ زاد السّبیل (در آداب سلوک)؛ نظم «کافیۀ» ابن حاجب به فارسی.
- تذکرۀ ریاض العارفین، رضاقلی‌خان هدایت، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 1388.
- تذکرة المعاصرین، محمد بن علی بن ابی‌طالب حزین لاهیجی، تصحیح معصومه سالک، تهران: دفتر نشر میراث مکتوب و نشر سایه، چاپ اول: 1375.