صمصام السلطنه، مرتضی قلی خان (۱۲۵۰ـ۱۳۲۸ش)
صَمصام‌السّلطنه، مرتضی‌‌قلی‌خان (۱۲۵۰ـ۱۳۲۸ش)
از رجال و نمایندگان دورۀ قاجار و پهلوی. فرزند ارشد نجفقلی‌خان صمصام‌السلطنه بختیاری. دوران جوانی را در میان ایل گذراند و تحصیلات مقدماتی را در آن‌جا طی کرد. در دوران مشروطیت به‌همراه عموی خود، علی‌قلی‌خان سردار اسعد دوم بختیاری، به اروپا رفت و همراه او به کشور بازگشت. او در قیام بختیاری‌ها علیه محمدعلی‌شاه شرکت داشت و در ۱۲۸۹ش به‌همراه جعفرقلی‌خان سردار اسعد سوم در عملیات ضد سالارالدوله حضور یافت و در دورۀ دوم مجلس (۱۲۸۹ش) به نمایندگی از ایل بختیاری انتخاب شد. در ۱۲۹۱ش به مقام ایل بیگی رسید و در ۱۲۹۳ش حاکم یزد شد. چند سالی حکومت ملایر را داشت، ولی در مقابل حملۀ سپاهیان سالارالدوله تاب نیاورد و به اصفهان گریخت. پس از مدتی بار دیگر حاکم ملایر شد، اما رضاخان به وی مظنون شد و او را به تهران احضار کرد و تحت نظر نظمیه (شهربانی) بود. در ۱۳۲۲ش با اختیارات فوق‌العاده به چهارمحال رفت و ریاست ایل را یافت.