عبدالعزیز حکیم باشی

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

عَبدُالعَزیز حکیم‌باشی (استانبول ۱۱۴۹ـ یونان ۱۱۹۷ق)
(مشهور به: عزیز افندی) پزشک، شاعر، و مترجم عثمانی. پدرش، که به صبحی‌زاده آوازه داشت، از تاریخ‌نگاران برجستۀ عثمانی بود. عبدالعزیز پس از پایان تحصیلات مقدماتی در مدارس زادگاهش، برای فراگیری علم پزشکی به وین رفت و چون در این علم آموخته شد به استانبول بازگشت و به طبابت پرداخت. پس از چندی، کارش بالا گرفت و به پزشکان دربار پیوست. در ۱۱۹۱ق به رتبۀ حکیم‌باشی دست یافت، اما پس از یک سال برکنارش کردند. در ۱۱۹۷ق با پایۀ عالی به سمت قاضی بزرگ اسکدار برگزیده شد. وی را، به‌دلایلی که دانسته نیست، در ۱۱۹۸ق به جزیرۀ استانکوی یونان تبعید کردند و اندکی پس از آن در همان‌جا درگذشت. به‌سبب ترجمۀ آثار پزشکی و نیز شناساندن پزشکی غرب به جامعه‌اش، از جایگاهی بلند برخوردار است. از آثارش: قطعات نقاوه فی ترجمة بوئرهاوه که ترجمه و شرح ترکی اثری از هرمان بوئرهاوه، پزشک هلندی، است؛ ترجمۀ برهان‌الکفایۀ علی بن محمد شریف بکری از فارسی به ترکی؛ دیوان اشعار؛ مجموعةاللطایف و صندوقةالمعارف که جُنگی از نوا و مقام‌های موسیقی است.