غیرت

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

غیرت (عرفان)

(در لغت به معنی رشک و رشک‌بردن و مشتق از کلمۀ غیر) در اصطلاح عرفانی، کراهت شرکت دیگری است در حق خود. عارفان غیرت را وصف دو دسته از سالکان می‌دانند؛ نخست کسانی‌که هنوز از بند غیریت نرسته‌اند و به حقیقت واحد نرسیده‌اند، و دوم کسانی‌که به آن حقیقت رسیده‌اند و آن‌گاه برای هدایت مردمان، به مرتبۀ مشاهدۀ غیریت بازگشته‌اند یعنی کوشیدند تا با مردم دادوستد کنند و به رشد و هدایت آنان اقدام نمایند. غیرت در صورت اول نمودار نقص و در صورت دوم نشان‌دهندۀ کمال است؛ از این‌روست که عارفان، از غیرت عابد، غیرت مرید، غیرت عارف و جز آن سخن گفته‌اند. عرفا می‌گویند خداوند از همۀ جهان و جهانیان غیورتر است و از همین رو خداوند برخی گناهان را مانند شرک، که باعث مشارکت غیر در توجه بنده به اوست، نمی‌بخشد.