فیض کاشانی، ملامحسن (کاشان ۱۰۰۷ـ ۱۰۹۱ق)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

فیض کاشانی، ملامحسن (کاشان ۱۰۰۷ـ ۱۰۹۱ق)
فقیه، متکلم، مفسر، محدث و شاعر ایرانی. پدرش از علمای برجستۀ کاشان بود. پس از آن که علوم دینی و کلام را در زادگاهش آموخت، به اصفهان رفت و نزد استادانی چون میرداماد، ملاصدرا و شیخ‌ بهایی، فلسفه، کلام،‌ و فقه و حدیث خواند. سپس به شیراز رفت و در جلسات درس ملاصدرا و سید ماجد بحرانی شرکت جست. پس از آن به زادگاهش بازگشت و به تدریس و تألیف سرگرم شد. چون ملاصدرا به‌سبب تکفیر‌شدن به قم رفت، فیض نیز با او همراه شد و در همان‌جا دختر او را به زنی گرفت. به فارسی و عربی شعر می‌گفت. فعالیت‌های دینی فیض، بیشتر در تثبیت عقاید امامیه بوده است. او مشرب اخباری داشت و برخلاف پدرزنش، ملاصدرا، گرایشی به حکمت و فلسفه نداشت. ۱۲۰ اثر در علوم گوناگون دارد. از آثارش: وافی به عربی که شرح احادیث کتب چهارگانۀ شیعۀ امامیه است (تهران، ۱۳۲۳ق)؛ شافی که مختصر وافی است؛ صافی در تفسیر (تهران، ۱۳۱۱ق)؛‌ دیوان اشعار که در ۳ جلد چاپ شده (تهران، ۱۳۷۱ش)؛ الحقایق فی محاسن‌الاخلاق؛ الکلمات‌المکنونة (تهران، ۱۳۱۰ق)؛ المحجة‌البیضا (تهران، ۱۳۲۸ق)؛ که پیراسته و تهذیبی از احیاء علوم‌الدین غزالی براساس روایات شیعی است که آن را احیاء‌الاحیاء نامیده است.