قعیطی، صالح بن غالب

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

قعیطی، صالح بن غالب (1884- 1950م) Saleh bin Ghalib Al-Qu’aiti


دولتمرد و عالم دینیِ هندی یمنی‌تبار. در خانواده‌ای یمنی که به حیدرآباد (هند) مهاجرت کرده بود دیده به جهان گشود. پس از اتمام تحصیلات مقدماتی وارد ارتش شد و تا فرماندهی یکی از لشکرهای ارتش دولت آصفی حیدرآباد ارتقا یافت. وی اداره‌ی اموال و دارایی‌های خاندان قعیطی را در هند (که شامل اراضی حاصل‌خیز کشاورزی و املاک وسیعی می‌شد) برعهده داشت. قعیطی علاوه بر تحصیل فقه، حدیث، ادبیات و فلسفه و تسلط بر زبان‌های فارسی و اردو، طی سفر به اروپا و اقامت در کشورهای اروپایی زبان‌های انگلیسی، فرانسوی و آلمانی را نیز به خوبی فراگرفت.

گفته می‌شود که قطیعی نخستین ایستگاه رادیویی را در حیدرآباد تأسیس کرده است. وی اداره‌ی امور پادشاهی قعیطیِ حضرموت را در دست داشت و در امارت خود در منطقه‌ی شحر و مکلا (حضرموت) اقدامات عمرانی فراوانی انجام داد. از جمله نخستین بار مولدهای برق را وارد این منطقه کرد، در مکلا ایستگاه فرستنده‌ی رادیویی تأسیس نمود و بیمارستانی در این شهر ساخت که خدمات آن تا امروز برقرار است. وی در حیدرآباد و حضرموت تعدادی مدارس جدید برای دختران و پسران تأسیس کرد و در گسترش زبان عربی در هند از طریق مدارس و مراکز نشر تلاش فراوان نمود. برای گسترش فرهنگ اسلامی طرح تأسیس مدرسه‌ی علمیه بزرگی را با کمک علمای برجسته‌ی مسلمان در هند کلید زد، اما با استقلال دولت هند از انگلیس (در 1947م) و انضمام حیدرآباد به هند این طرح به سرانجام نرسید.

آثار متعددی از قعیطی برجای مانده که از آن جمله است: مصادر الاحکام الشرعیة (3 مجلد)، مبحث التعبد باحادیث الاحاد، الملاحة البحریة، رسالة فی الهندسه، رحلة الی دوعن و تفسیر مفردات القرآن.