ابن ندیم، محمد بن اسحاق ( ـ۳۸۵ق)

ابن نَدیم، محمد بن اسحاق ( ـ۳۸۵ق)
(یا: ابن‌الندیم) مورخ، کتاب‌شناس و فهرست‌نگار بغدادی. از زندگی او اطلاع چندانی نداریم. ظاهراً به شغل ورّاقی در بغداد اشتغال داشت. شیعی‌مذهب، با گرایش به معتزله بود. اثر معروف او، الفهرست، که در ۳۷۷ق (به قولی در قسطنطنیه) به اتمام رساند مشتمل است بر لغت، تاریخ، شریعت و سنت، فلسفه، علوم غیر دینی، قصص، ساحری و خرافات، ادیان غیر توحیدی و کیمیا. همچنین در مورد موضوعاتی مانند اسماعیلیه، تاریخ فلسفه، نهضت ترجمه به عربی و اهرام مصر اطلاعات مبسوطی به دست می‌دهد. دانش او در کتاب‌شناسی و دقت او در ضبط مطالب، نزد متقدمان ستوده شده است. اثر دیگر او الاوصاف و التشبیهات است که اکنون در دست نیست.