مستوفی الممالک

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

مُستوفی‌الممالک

از مناصب کشوری دورۀ صفوی تا پایان قاجار. این مقام زیر نظر وزیر اعظم یا صدر اعظم خدمت می‌کرد و در حکم وزیر دارایی او بود. مستوفی بیشتر به امور مالی مانند حسابرسی، ممیزی و تنظیم بودجه می‌پرداخت و بر کار ولایات نظارت می‌کرد. اعضای زیر دست این مقام عبارت بودند از ناظر، داروغه، صاحب توجیه، ضابطه نویس، اوراجه نویس. ادارۀ زیر نظر این مقام به سه قسمت تقسیم می‌شد: خلاصه؛ توجیه؛ لشکرنویس. مستوفی‌الممالک بر انتخاب همۀ مستوفیان ولایات نظارت می‌کرد و دستورالعمل مأموران یا عمال مالی ولایات را می‌نگاشت. از اواخر سلطنت ناصرالدین شاه به‌بعد، مستوفی‌الممالک جنبۀ شغلی خود را به‌کلی از دست داد و فقط لقبی دولتی بود.