معتمدالدوله، فرهاد میرزا (۱۲۳۳ـ۱۳۰۵ق)
مُعْتَمِدالدّوله، فرهاد میرزا (۱۲۳۳ـ۱۳۰۵ق)
شاهزادۀ ادیب و دانشمند ایرانی دورۀ قاجار، پسر عباس میرزا نایب‌السلطنه و برادر محمدشاه و عموی ناصرالدین‌شاه. در ۱۷سالگی به حکومت لرستان منصوب شد و در ۱۲۵۴ و ۱۲۵۵ق در غیاب محمدشاه و هنگام سفر او به هرات و اصفهان، عملاً در مقام نایب‌السلطنه در تهران استقرار یافت. در ۱۲۷۱ق، مغضوب گردید و به سفارت انگلستان پناهنده شد. در ۱۲۷۸ق به حکومت لرستان و خوزستان رسید و لقب «معتمدالدوله» گرفت. در سال بعد از هر دو حکومت عزل شد و به عضویت «دارالشورای دولتی» درآمد. در ۱۲۸۴ق، حاکم کردستان شد. در ۱۲۸۹ق و هنگام سفر شاه به اروپا، به تهران احضار و نایب‌السلطنه شد. سه سال بعد به حکومت فارس رسید، اما در ۱۲۹۸ق از آن مقام عزل شد. وی در ۱۲۹۳ق به زیارت حج و عتبات عالیات رفت و خاطرات سفر خود را نگاشت. معتمدالدوله در ادبیات، تاریخ و علوم دینی تسلط داشت و زبان انگلیسی را می‌دانست و کتابخانۀ بزرگی برای خود فراهم کرد. ثروت فراوانی اندوخت و صحن کاظمین را تعمیر و مرمت کرد. در تهران درگذشت و در کاظمین دفن شد. کتاب‌های زنبیل، قمقام، جام‌جم، کنزالحساب و سفرنامه از آثار اوست.