مقری، اسماعیل بن ابی بکر

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

مقری، اسماعیل بن ابی بکر (حدیده 1354- 1433م)


(نام کامل: ابومحمد اسماعیل بن ابی بکر بن عبدالله ابن مقری؛ معروف به مقری) فقیه و شاعر یمنی. خانواده‌اش از قبیله‌ی شاور بودند. وی در علوم و فنون مختلف نبوغ و برجستگی خود را نشان داد و در نظم و نثر نیز مهارت و شهرت یافت. خاندان پادشاهی بنی رسول (رسولیان) او را به خود نزدیک کردند و ملک اشرف، وی را به تدریس در مدرسه‌ی مجاهدیه‌ی شهر تعز و مدرسه‌ی نظامیه‌ی زبید گماشت. ابن حجر عسقلانی در کتاب انباء الغمر خود شرح حال مقری را نگاشته و دانش و مهارتش را در شعر و چیرگی کم‌نظیر او را در ادبیات عرب ستوده است. مقری هم‌عصر مجدالدین شیرازی صاحب قاموس بوده. امید داشت که پس از مرگ شیرازی منصب قاضی‌القضات به او برسد، اما چنین نشد.

وی با بهره گرفتن از معلوماتش در علوم مختلف کتاب «عنوان الشرف الوافی» را تألیف کرد که در یک صفحه‌ی آن می‌توان فقه، نحو، تاریخ، عروض و قافیه را به صورت طولی و عرضی مطالعه کرد. اثر دیگر او «الارشاد»، در فقه شافعی و خلاصه‌ای از کتاب الحاوی الصغیر قزوینی است. علمای شافعی‌مذهب در نقاط مختلف بر این اثر شرح‌ نگاشته‌اند. مقری کتابی نیز با عنوان «رسائل فی ذم مذهب ابن عربی و اتباعه» تدوین کرده که در آن مباحثات و مجادلاتش با پیروان مکتب عرفانی ابن عربی درج شده است. علاوه بر این‌ها و چندین اثر چاپ شده یا نشده از وی، دیوان شعری نیز از مقری به صورت چاپی در دست است.