میرسیدعلی

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

میرسیّدعلی (ح ۹۱۰ـ ح ۹۷۵ق)

نگارگر و شاعر ایرانی. از بنیاد‌گذاران مکتب هندوایرانی، و از سرآمدان مکتب دوم تبریز بود. با تأثیر از واقع‌گرایی و توجه به زندگی روزمره در آثار کمال‌الدین بهزاد، در این مکتب تحولی به‌وجود آورد. بعدها همراه با عبدالصمد، آمیزه‌ای از این دستاوردها را با برخی جنبه‌های شیوه‌های دربار هند درآمیخت، و مکتب هندوایرانی را پدید آورد. میر سید علی براساس نوشته‌های موجود، احتمالاً در ترمذ به‌دنیا آمده، و بعدها همراه پدرش به تبریز رفته است، و در آن‌جا نزد استادانی همچون میر مصوِّر (پدرش)، سلطان محمد، و آقا میرک، هنر آموخته است. به دربار و کتابخانۀ سلطنتی شاه طهماسب راه یافت، و در آفرینش و مصوّرسازی شاهنامۀ طهماسبی (کتابخانۀ بریتانیا) مشارکت کرد. شعر هم می‌سرود و تخلص «جدایی» داشت، لیکن دیوان کامل اشعارش تاکنون به‌دست نیامده است. نیز خط نستعلیق و ثلث را خوش می‌نوشت. میر سید علی به درخواست همایون‌شاه - که مدتی در ایران اقامت داشت ـ به‌همراه گروهی (ح ۹۵۵ق)‌ به دربار و کتابخانۀ همایون‌شاه رفت و به هنرآفرینی پرداخت (شاه طهماسب دستور صریحی برای این سفر نداده بود). حمزه‌نامه و رزم‌نامه از کتاب‌هایی است که به‌سرپرستی او ساخته شدند. میر‌سید‌علی در سفر حج درگذشت. در دربار همایون‌شاه، لقب نادرالملک گرفت. برخی از آثارش عبارت‌اند از آوردن مجنون به خیمۀ لیلی (ح ۹۵۰ق، از خمسۀ طهماسبیشکار بهرام‌گور (از شاهنامۀ طهماسبینبرد خسرو و بهرام چوبینه، و دید‌و‌بازدید ریش‌سفیدان قبیله‌ها (از خمسۀ نظامی).