نادری ، امیر (آبادان ۱۳۲۴ش)
| امیر نادری | |
|---|---|
| زادروز |
آبادان 7 خرداد ۱۳۲۴ش |
| محل زندگی | ایران- امریکا- ژاپن |
| ملیت | ایرانی |
| شغل و تخصص اصلی | کارگردان سینما |
| شغل و تخصص های دیگر | عکاس و فیلم‌نامه‌نویس |
| آثار | خداحافظ رفیق (۱۳۵۰)، تنگنا (۱۳۵۲)، تنگسیر (۱۳۵۲)، سازدهنی (۱۳۵۲)، مرثیه (۱۳۵۴)، ساخت ایران (۱۳۵۷) |
| گروه مقاله | سینما |
| جوایز و افتخارات | جایزۀ بهترین کارگردانی برای تنگنا از ششمین دوره جشنواره فیلم سپاس (۱۳۵۳)؛ جایزۀ بالن طلایی برای فیلم دونده از جشنواره فیلم سه قاره نانت (۱۹۸۵)؛ جایزۀ بالن طلایی برای فیلم آب، باد، خاک از جشنواره فیلم سه قاره نانت (۱۹۸۹)؛ جایزۀ ویژۀ هیات داوران برای فیلم آب، باد، خاک از جشنواره فیلم سیدنی (۱۹۹۰) |
امیر نادری (آبادان 7 خرداد ۱۳۲۴ش- )
عکاس، فیلم‌نامه‌نویس، و کارگردان ایرانی سینما. در سینما دو مسیر متفاوت و حتی مخالف را پیمود: فیلم‌های مسیر اول داستان‌گو است که در آن ماجراها از آغاز تا پایان با فراز و فرود داستانی روایت می‌شود؛ همچون خداحافظ رفیق (۱۳۵۰)، تنگنا (۱۳۵۲)، تنگسیر (۱۳۵۲)، سازدهنی (۱۳۵۲)، مرثیه (۱۳۵۴)، ساخت ایران (۱۳۵۷) و حتی منهتن از روی شماره (۱۹۹۳)؛ و فیلم‌های مسیر دوم ضد قصه است، و ساختار فیلم را تصاویر می‌سازند و نه گفت‌و‌گو‌ها؛ برخی از این فیلم‌ها عبارت‌اند از انتظار (۱۳۵۳)، برنده... (۱۳۵۷)، جست‌وجو (۱۳۵۹)، جست‌وجو ۲ (۱۳۶۰)، دونده... (۱۳۶۴)، و آب، باد، خاک (۱۳۶۶). فیلم‌های مسیر اول رئالیستی و در لحظه‌هایی متمایل به ناتورالیسم است و به همین سبب باید با معیارهای سینمای رئالیستی ارزیابی شود، و مسیر دوم اگرچه ضد رئالیستی نیست، در چارچوب معیارهای سینمای رئالیستی نمی‌گنجد. بر‌خلاف فیلم‌های مسیر اول که واقعیت عینی را می‌نمایاند، فیلم‌های مسیر دوم به واقعیت هنری می‌پردازد که الزاماً همان واقعیت آشنای زندگی روزمره نیست. در طول فعالیت فیلم‌سازی خود بعد از عکس‌هایی که برای تعدادی از فیلم‌ها مثل بیگانه بیا (۱۳۴۷)، قیصر (۱۳۴۸)، و حسن کچل (۱۳۴۹) گرفت، به فیلم‌سازی روآورد، و فیلم‌های آخرش هنگام حضور وی در ایران (دونده و آب، باد، خاک)، در جشنواره‌های خارجی با تحسین روبه‌رو شدند.
نادری در اواخر دهۀ 1360 به امریکا مهاجرت کرد و طی سال‌های اخیر ساکن ژاپن است.
برخی از جوایز و افتخارات مهم
جایزۀ بهترین کارگردانی برای تنگنا از ششمین دوره جشنواره فیلم سپاس (۱۳۵۳)؛ جایزۀ بالن طلایی برای فیلم دونده از جشنواره فیلم سه قاره نانت (۱۹۸۵)؛ جایزۀ بالن طلایی برای فیلم آب، باد، خاک از جشنواره فیلم سه قاره نانت (۱۹۸۹)؛ جایزۀ ویژۀ هیات داوران برای فیلم آب، باد، خاک از جشنواره فیلم سیدنی (۱۹۹۰)؛ جایزۀ بهترین فیلم انجمن فیلم‌سازان جوان ایتالیا برای فیلم وگاس: بر اساس یک داستان واقعی از جشنواره فیلم ونیز (۲۰۰۸)
برخی از فیلم‌های بلند (سینمایی و مستند)
- خداحافظ رفیق (۱۳۵۰)
- تنگنا (۱۳۵۲)
- ساز دهنی (۱۳۵۲)
- تنگسیر (۱۳۵۲)
- انتظار (۱۳۵۳)
- مرثیه (۱۳۵۴)
- ساخت ایران (۱۳۵۷)
- برنده... (۱۳۵۷)
- جستجو (۱۳۵۹)
- جستجو ۲ (۱۳۶۰)
- دونده (۱۳۶۳)
- آب، باد، خاک (۱۳۶۴)
- منهتن از روی شماره (۱۹۹۳)
- وگاس: بر اساس یک داستان واقعی (۲۰۰۸)
- کوه (۲۰۱۶)