نجفقلی خان گروسی

نجفقلی خان گروسی

حاکم گروس و اردبیل، و از مقربان و سرکردگان معروف دستگاه عباس میرزا نایب‌السلطنه. او پدربزرگ حسنعلی خان امیر نظام گروسی بود. گروس نام بزرگ‌ترین و مهم‌ترین طایفۀ کرد زبان ساکن در گروس به مرکزیت شهر بیجار است که اکنون یکی از شهرستان‌های استان کردستان است. در اوايل حكومت قاجار هنگامی كه نجفقلی خان گروسی حاكم گروس بود، صائين قلعه و صَفاخان مياندوآب كه اکنون جزء آذربايجان است، ضميمه ولايت گروس شدند.

اوايل تا اواسط دوران قاجار، در واقع دوران اوج ترقی و رشد ولايت گروس بوده است. در این دوران، بناهای بسياری در گروس ساخته شده كه از جملۀ آن‌هاست: مسجد جامع بيجار كه در 1220ق به دستور حاج نجفقلی خان گروسی حاكم گروس بنا شده است. این مسجد گنجايش بيش از 600 نفر را داشته، اما امروز هيچ اثری از آن به‌جا نمانده است. اثر ديگر متعلق به اين دوران، مسجد قزلعلی است كه اين بنا نيز به دستور نجفقلی خان ساخته شده و دارای سنگ نوشتۀ سبز رنگ يشمی است كه امروز هم بخشی از آن همچنان استوار و پابرجاست. در اين دوره، بناهای عام‌المنفعۀ بسیاری همچون حمام، كاروانسرا، پل و نظایر آن ساخته شده كه بيشترشان در گروس متعلق به اوايل تا اواسط دوران قاجار است.