نمایش نامه
نمایش‌نامه (drama)
(یا: درام) گونه‌ای اثر مکتوب. نمایش‌نامه در زمرۀ انواع ادبی نیز به شمار می‌آید. نمایش‌نامۀ تئاتری[۱] به‌قصد اجرا توسط بازیگران برای تماشاچیان نوشته می‌شود. نمایش‌نامۀ منظوم[۲] و نمایش‌نامۀ منثور[۳] را نیز می‌توان (گاه حتی در اثری واحد) به‌اجرا درآورد، اما گاهی نمایش‌نامه فقط برای خواندن نوشته می‌شود نه برای اجرا. این اصطلاح کلاً، به همۀ نمایش‌های مربوط به دورۀ سبک‌های گوناگون، مثل نمایش‌نامۀ یونانی[۴] یا نمایش‌نامۀ دوران بازگشت[۵]، و نیز مجموعه آثار یک نمایش‌نامه‌نویس، که برای اجرا نوشته شده است، به‌کار می‌رود. نمایش‌نامه از این نظر از دیگر متون ادبی متمایز است که اثری نمایشی است و امکان قرائت‌های نامحدود از آن وجود دارد و علاوه بر نویسنده عوامل دیگری نظیر کارگردان، طرّاح، بازیگران، و کارکنان فنی نیز در شکل‌گیری آن مؤثرند. (← تئاتر؛ کُمدی؛ تراژدی؛ پانتومیم).
این گونۀ ادبی در ایران از قرن ۱۰ق با نمایش‌نامه‌های مذهبی سنتی مانند تعزیه، که منظوم بود و متن نوشته شده داشت، و نمایش‌های طنز مانند بقال‌بازی، نمایش روحوضی و سیاه‌بازی رواج یافت. به‌جز تعزیه، نمایش‌های دیگر متن دست‌نویس نداشتند و بازیگران الگوهای استانداردی را دنبال می‌کردند. نمایش‌نامه‌نویسی مدرن ایران از قرن ۱۳ق با آشنایی افراد تحصیل‌کرده با تئاتر غرب آغاز شد. حاصل این آشنایی ترجمۀ بسیاری از آثار ادبی غرب بود که در حضور افراد خاندان سلطنتی به نمایش درمی‌آمد. از نخستین آثاری که به فارسی برگردانده شد، گزارش مردم‌گریز اثر مولیر بود که میرزا حبیب اصفهانی آن را ترجمه کرد.