اشتادینگر، هرمان (۱۸۸۱ـ۱۹۶۵)

هرمان اشتادینگر Hermann Staudinger
زادروز	ورمس، هسه ۱۸۸۱م
درگذشت	۱۹۶۵م
ملیت	آلمانی
شغل و تخصص اصلی	شیمی دان
آثار	شیمی و بیولوژی درشت‌مولکول‌ها (۱۹۴۷)
گروه مقاله	شیمی و بیوشیمی
جوایز و افتخارات	جایزه نوبل شیمی (۱۹۵۳)

هرمان اشتادینگر

اِشتادینْگر، هِرمان (۱۸۸۱ـ۱۹۶۵م)(Staudinger, Hermann)

متخصص آلمانی شیمی‌‌آلی. جایزۀ نوبل شیمی ۱۹۵۳ را به سبب کشفیات خود در زمینۀ شیمی درشت‌مولکول‌ها، که خود بنیادگذار آن بود، به دست آورد. نخستین‌بار در زمینۀ ساختار سلولز و آلبومن تحقیق کرد. برای اندازه‌گیری وزن‌های مولکولی سنگین پلیمرها رابطه‌ای پیش نهاد که هم‌اکنون با نام قانون اشتادینگر شناخته می‌شود و رابطۀ بین ویسکوزیته (گرانروی) محلول‌های پلیمری و وزن مولکولی آن‌ها را بیان می‌کند. اشتادینگر در وُرمس هسه زاده شد و در دانشگاه‌های آلمان درس خواند. در ۱۹۰۸، استاد هنرستان فنی در کارلسروهه شد و در ۱۹۱۲، به زوریخ، در سوئیس، رفت. از ۱۹۲۶، در دانشگاه فرایبورگ، در برایسگاو، مشغول کار بود و در ۱۹۴۰، مدیر آزمایشگاه شیمیِ مؤسسۀ تحقیقاتی شیمی درشت‌مولکول‌ها در آن‌جا شد. در ۱۹۱۰، سنتز ساده و جدیدی از ایزوپرن، مونومر مصرفی در تولید لاستیک سنتزی پلی‌ایزوپرن، عرضه کرد. بیشتر شیمی‌دان‌ها تصور می‌کردند که پلیمرها حاصل جوش‌خوردن نامنظم مولکول‌های کوچک‌اند، ولی از ۱۹۲۲ به بعد، اشتادینگر چنین را مطرح کرد که پلیمرها مولکول‌های غول‌پیکری‌اند که با پیوندهای شیمیایی منظم به یکدیگر متصل می‌شوند. براساس همین نظریه، در پلیمرها تغییراتی شیمیایی صورت داد و موجب ‌شد وزن‌های مولکولی آن‌ها تقریباً تغییر ناپذیر شود. از جمله لاستیک را هیدروژن‌دار کرد تا پلیمر هیدروکربنی اشباعی تولید کند. او در کتاب خود با نام شیمی و بیولوژی درشت‌مولکول‌ها (۱۹۴۷) ایجاد رشتۀ زیست‌شناسی مولکولی را پیش‌بینی کرد.

 

---