اصفهان، استان: تفاوت میان نسخه‌ها

[[File:11375300-2.jpg|thumb|ميدان امام (نقش جهان)، اصفهان]][[File:11375500-1.jpg|thumb|نقشه استان اصفهان]]واقع در مرکز ایران. بین استان‌های [[مرکزی، استان|مرکزی]]، [[قم، استان|قم]]، و [[سمنان، استان|سمنان]] در شمال؛ [[یزد، استان|یزد]] در شرق و جنوب شرقی؛ [[فارس، استان|فارس]] در جنوب؛ [[کهگیلویه و بویراحمد، استان|کهگیلویه و بویراحمد]] در جنوب غربی؛ و [[چهارمحال و بختیاری]] و [[لرستان]] در غرب قرار دارد. اراضی این استان در نواحی شمالی، غربی، و مرکزی کوهستانی است و نواحی شرقی و شمال شرقی آن را دشت‌های پهناوری تشکیل داده‌اند، که به دشت کویر منتهی می‌شوند. کوه‌های [[کرکس، کوهستان|کرکس]] و [[مارشنان]]، که جزو رشته‌کوه‌های مرکزی ایران به‌شمار می‌روند، در شمال و بخش‌هایی از گرانکوهِ زاگرس نواحی غربی این استان را فراگرفته‌اند. [[شاهانکوه (اصفهان)|شاهانکوه]] با ارتفاع ۴,۰۴۰ متر، واقع در غرب استان، مرتفع‌ترین کوه این استان است. کوه‌های [[دالان، کوه|دالان]] (۳,۹۱۵ متر)، [[کرکس، کوهستان|کرکس]] (۳,۸۹۵ متر)، اردهال (۳,۴۶۳ متر)، و [[مارشنان]] (۳,۳۳۰ متر) نیز جزو نقاط مرتفع آن محسوب می‌شوند. [[گاوخونی|باتلاق گاوخونی]]، در مرز استان یزد، و [[زاینده رود|زاینده‌رود]] مهم‌ترین عارضه‌های آبی این سرزمین را تشکیل می‌دهند. دریاچۀ سد زاینده‌رود و کوهستان‌های مرتفع غربی از چشم‌اندازهای زیبای این استان به‌شمار می‌آیند. اقلیم آن در نواحی مرکزی و دشت‌های شرقی تا اندازه‌ای معتدل و مایل به گرم و خشک و در نواحی مرکزی و کوه‌های کرکس نسبتاً معتدل و تا اندازه‌ای خشک و در ارتفاعات غربی معتدلِ مایل به سرد و تا اندازه‌ای مرطوب است. میانگین بارندگی سالیانۀ این استان حدود‌ ۲۵۰ میلی‌لیتر است. استان اصفهان با ۴,۵۵۹,۲۵۶ نفر جمعیت (۱۳۸۵) از بیست شهرستان و ۴۴ بخش با مرکزیت اداری [[اصفهان، شهر|شهر اصفهان]] تشکیل شده است و دیگر شهرهای مهم آن عبارت‌اند از [[کاشان، شهر|کاشان]]، [[اردستان، شهر|اردستان]]، [[شهرضا، شهر|شهرضا]]، [[سمیرم، شهر|سمیرم]]، فریدن، [[گلپایگان، شهر|گلپایگان]]، [[زرین شهر|زرین‌شهر]] یا [[لنجان]]، [[مبارکه، شهر|مبارکه]]، [[نایین، شهر|نایین]]، [[نجف آباد، شهر|نجف‌آباد]]، و [[نطنز، شهر|نطنز]]. این استان از صنعتی‌ترین نواحی ایران است. وجود کارخانه‌هایی چون ذوب آهن و فولاد، ماشین‌سازی، الکترونیک و اپتیک، هلیکوپترسازی، هواپیماسازی، سیمان، پالایشگاه نفت، پتروشیمی، تحقیقات هسته‌ای، کارگاه‌های فرش و موکت، سرامیک و کاشی، مصالح ساختمانی، نساجی، تولید وسایل خانگی، قطعات اتومبیل، نیروگاه‌های آبی و حرارتی، صنایع دستی ـ به‌ویژه در زمینه‌های زرگری، نقره‌سازی، میناکاری، و خاتم‌کاری ـ و نیز شیرینی‌سازی و توریسم بیانگر موقعیت ممتاز این استان است. اصفهان ازنظر کشاورزی نیز در مقام شامخی قرار دارد و فرآورده‌های کشاورزی آن عبارت‌اند از گندم و جو، صیفی‌جات، حبوبات، دانه‌های روغنی، برنج و ذرت، چغندرقند، انواع میوه، انگور، انار، پسته، بادام. از فرآورده‌های دامی آن است: لبنیات، گوشت قرمز، مرغ، و ماهی. اصفهان ازنظر منابع زیرزمینی نیز تا حدی غنی است و مهم‌ترین کانی‌های آن عبارت‌اند از سرب، روی، منگنز، طلا، مس، گچ، زغال سنگ و سنگ‌های تزیینی و ساختمانی، گل سفید، و خاک نسوز. مطابق با تقسیمات کشوری آبان ۱۳۱۶، اصفهان و یزد توأمان استان دهم را تشکیل می‌دادند. در تقسیمات کشوری ۱۳۵۵ یزد از اصفهان جدا شد و به استانی مستقل تبدیل شد.